Tuesday 30 November 2021

ಎನ್ನ ಮೋಕೆದುಡಲ್- ತುಳು ಭಾವಗೀತೆ

 ಎನ್ನ ಮೋಕೆದುಡಲ್

               ತುಳು ಭಾವಗೀತೆ

      


ಯಾನ್ ನಿನನ್ ಮದಿಮೆಯಾದ್

ಇಲ್ಲದುಲಯಿ ಬತ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ

ಎನ್ನ ಬದ್ ಕ್ ಗೊಂಜಿ ಸುಯಿಲ್

ಈಯೆ ಆತದೆ

ಮೋಕೆ ದಿಂಜಿ ನಿನ್ನ ಉಡಲ್

ಕೆಬಿಕ್ ಕೇನು ಗೆಜ್ಜೆ ಸೊರೊಲು

ಇಲ್ಲ್ ನಿಲಿಕೆ ನಿನ್ನ ತೆಲಿಕೆ

ನಡಕೆ ಪೊರುಲುದೆ


ನಿಚ್ಚ ತರೆಕ್ ಮೈಕ್ ಮೀದ್

ಜಡೆನ್ ನೆಯ್ದ್ ಪುರುಪ ದೀದ್

ಮುಂಡೊಡೊಂಜಿ ಕುಂಕುಮದ

ಬೊಟ್ಟು ದೇಕಿದೇ

ಕೈಟ್ ನಿಲಿಕೆ ಕಾಜಿ ದೀದ್

ಕಾರ ಬೊಳ್ಳಿ ಉಂಗಿಲೊಡು

ಕಟ್ಟಿ ತಾಳಿ ಕಣ್ಣ್ ಗೊತುದು 

ಬದ್ ಕ್ ತೂತದೇ


ಗಿಂಡೆ ನೀರ್ ತುಡರ್ ದೀದ್

ತರೆತಿ ಗಂಧ ಬೊಟ್ಟು ಪಾಡ್ದ್

ಸ್ವಾಮಿ ಕಾಪುಲೆಂದ್ ನಿಚ್ಚ

ಪುಡ್ಯ ಪಾಡುನ

ಅಡ್ ಪೆದಿಲ್ಲ ಚಾಕಿರಿಂದ್

ಮಾಮಿಗೊರ್ ತಿ  ಮರ್ ಮಲಾದ್

ಇಲ್ಲದುಲಯಿ ಮೋಕೆ ತೂಕೆ

ಈಯೆ ಕೊರ್ ತನ

    


ಕವಿ-

ಕೆ.ಮಹೇಂದ್ರನಾಥ್.ಸಾಲೆತ್ತೂರು.ಎಂ.ಎ

-ಕಾವ್ಯಸುತ-

Wednesday 24 November 2021

ತುಳುನಾಡ ಬೂಮಿಲೆದ ಪುದರ್-ಸಂಗ್ರಹ-ಗುರುರಾಜ ಕರ್ಕೇರ

*ತುಳುಟು ಭೂ ಪ್ರದೇಶೊಲೆದ/ ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಲೆದ ಪುದರ್ ಲು ಬೊಕ್ಕ ಅರ್ಥೊಲು*

ಸಂಗ್ರಹ-ಗುರುರಾಜ ಕರ್ಕೇರ

     


*ಅಡ್ಕ* : ಸಮತಟ್ಟ್ ಆಯಿನ ಜಾಗೆ , ಈ ಜಾಗೆಡ್ ಪಜಿರ್ ಬುಲೆವೊಂದು ಇಪ್ಪುಂಡು .ಕೆಲವು ಊರುದೊಟ್ಟುಗು ಅಡ್ಕ ಸವ್ದೊಲು ಸೇರ್ದ್ ಉಪ್ಪುವ.ಉದಾರ್ಮೆಗ್- ಅಡ್ಯನಡ್ಕ,ಮುಡ್ಪಿನಡ್ಕ,ಮಿತ್ತನಡ್ಕ,ಕಂಚಿನಡ್ಕ.ಎಚ್ಚಾದ್ ಸಮತಟ್ಟಾಯಿನ ಜಾಗೆ


*ಪದವು* : ಎತ್ತರದ ಜಾಗೆಡ್ ಗುಡ್ಡೆಲೆಡ್ ಇಪ್ಪುನ ವಿಶಾಲವಾಯಿನ ಮೈದಾನ  ಪ್ರದೇಶ, ಮರ ಬುಲೆವೊಂದ್ ಇಪ್ಪುಜಿ. ಜಾಸ್ತಿ ಆದ್ ಮುಳಿ ಬುಲೆವೊಂದ್ ಇಪ್ಪುಂಡ್. 


*ಪಲ್ಕೆ* : ಗುಡ್ಡೆಲೆದ ನಡುಟು ಇಪ್ಪುನ ಎಲ್ಯ ಮಟ್ಟ್ ದ ಸಮತಟ್ಟ್ ಆಯಿನ ಜಾಗೆ. ಗುಡ್ಡೆ ಸುಧೆತ ನಡುಟು ಇಪ್ಪುನ ಜಾಗೆಲಾ ಆದುಪ್ಪುಂಡ್. ಕಣಿವೆ ಪ್ರದೇಶೊಡ್ ಇಪ್ಪುನ ಎಲ್ಯ ಮಟ್ಟುದ ಸಮತಟ್ಟ್ ಜಾಗೆ. 


*ಪಡ್ಪು* : ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯವಾಯಿನ ಖಾಲಿ ಜಾಗೆಡ್ ಅಲ್ಪಲ್ಪ ಒಂಜೇ ಜಾತಿದ ಮರಕುಲು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸಮತಟ್ಟ್ ಜಾಗೆ. 

ಉದಾರ್ಮೆ : ತಾರೆದ ಪಡ್ಪು, ತಾರಿದ ಪಡ್ಪು 


*ಕಾನ* : ಒಂಜೇ ಗಾತ್ರದ ಮರಕುಲು ಸಾಲ್ ಡ್ ನಡ್ತಿಲೆಕ ಇಪ್ಪುನ ಸಮತಟ್ಟ್ ಆಯಿನ ಜಾಗೆ. ನನೊಂಜಿ ಅರ್ಥಡ್ ಒಂಜಿ ವಸ್ತುನ್ ಒಂಜೇ ಕಡೆಟ್ ಪಾಡುನ ಅತ್ತುಂಡ ಒಂಜೇ ಕಡೆಟ್ ಸೇರುನ ಜಾಗೆ. 


*ಬೈಲ್* : ನೀರ್ ದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ  ಎಡ್ಡೆ ಇತ್ತುದ್ ಎಣೆಲ್ ಸುಗ್ಗಿ ಕೊಳಕೆ ಮೂಜಿ ಬುಳೆ ಬುಳೆಪುನ ಜಾಗೆ.  ಒಂಜೇ ಲೆಕ ಸಮತಟ್ಟ್ ಆದ್ ಇಪ್ಪುಂಡ್. ದೂರೊರ್ದ್ ತೂನಗ ಮೈದಾನ ಲೆಕ ತೊಜುಂಡ್. ಕಣ್ಣೆಕ್ಕುನಾತ್ ದೂರ ಬೈಲ್ ಡ್ ಕಂಡೊಲೇ ತೋಜುಂಡು.


*ಮಜಲ್* : ಸುಗ್ಗಿ, ಎಣೆಲ್ ಬುಳೆ ಬುಳೆಪುನ ಕಂಡ, ವರ್ಷೋಡ್ ರಡ್ಡ್  ಬುಳೆ ಮಾತ್ರ. ಕಂಡ ಒಂಜೇ ಲೆಕ ಸಮತಟ್ಟಾದ್  ಇಪ್ಪಂದೆ ಮೊಟ್ಟುದ ಲೆಕ ಎತ್ತರ ಎತ್ತರ ಇಪ್ಪುಂಡ್.  


*ಬೊಟ್ಟು* : ಮರಿಯಾಲಡ್ ಮಾತ್ರ ಕಾಡ್  ತೋಡುದ ನೀರ್ ನ್ ಕಟ್ಟುದ್ ಒಂಜಿ ಬುಳೆ  ಮಲ್ಪಿನ ಕಂಡ.  ಉಂದುಲಾ ಸಮತಟ್ಟ್ ಆದ್ ಇಪ್ಪಂದೆ ಎತ್ತರ ಎತ್ತರ ಇತ್ತುದ್ ಬೊಟ್ಟು ಗುಡ್ಡೆಲೆಗ್ ತಾಗ್ ದ್ ಇಪ್ಪುಂಡ್. 


*ಪಟ್ಲ* : ಸುಧೆಕ್ ತಾಗ್ ದ್ ಇಪ್ಪುನ ಕಂಡ. ಸುಧೇರ್ದ್ ಕೆಳ ಮಟ್ಟಡ್ ಇಪ್ಪುಂಡ್.  ಬೊಲ್ಲ ಮರಿಯಲೊಡ್ ನೆಟ್ಟ್ ಬುಳೆ ದೆಪ್ಪರೆ ಆಪುಜಿ. ಏಣೆಲ್ ಬುಳೆ ದೆಪ್ಪರೆ ಆಪುಜಿ.  ಸುಗ್ಗಿ ಕೊಲಕೆ ಬುಳೆ ದೆಪ್ಪರೆ ಆಪೆದ್ ನ್ಡ್. 


*ಕಂಬುಲ* : ಕೆಸರ್ ಇಪ್ಪುನ ಜಾಗೆ, ಸುಧೆ ಕೆರೆ ಬರಿಟಿತ್ತ್ ದ್.  ಕೆಸರ್ ಜಾಸ್ತಿ ದಿಂಜಿದ್ ಇಪ್ಪುನ ಜಾಗೆ.  ಇಂಚಿನ ಜಾಗೆ ಡ್ ಮೂಜಿ ಬುಳೆ ಮಲ್ಪರೆ ಆಪುಂಡು. ಅಂಚೆನೇ ಎರುಕ್ಲೆನ  ಕಂಬುಲ ಗ್ ಲಾ ಇಂಚಿನ ಜಾಗೆ ಬೋಡಾಪುಂಡ್.


*ಮಾರ್* : ಸುಧೆ ತೋಡುಗ್ ತಾಕುದ್ ಇಪ್ಪುನ ಕಂಡ,  ಕಂಡ ಡ್ ನೀರ್ ಉಂತುದ್ ಇಪ್ಪುಂಡ್,  ನೀರ್ ದ ಅಡಿಟ್ ದ್ರವ ರೂಪೊಡ್ ಮಣ್ಣ್ ಉಂತುದ್ ಇಪ್ಪುಂಡ್ (ಮಡ್ಡಿ ನೀರ್ ),ಇಂಚಿತ್ತಿನ ಜಾಗೆಡ್ ತಿಮರೆ ಜಾಸ್ತಿ ತಿಕ್ಕುಂಡ್. 

 

ಬಾಕ್ಯಾರ್/ಬಾಕಿಮಾರ್/*ಬಾಕಿಯಾರ್* : ಸಾನದ, ಇಲ್ಲದ  ಎದುರುಡ್ ಇಪ್ಪುನ ಭಾರಿ ಮಲ್ಲ ಕಂಡ, ಅಗೇಲ ಜಾಗೆಡ್ ವಿಸ್ತಾರವಾದ್ ಇಪ್ಪುನ ಒಂಜಿ ಕಂಡ. ಬೆನ್ನಿಗ್ ಅತ್ತಂದೆ ಈ ಜಾಗೆನ್ ನೇಮ, ಆಟ, ಕಂಬುಲದಂಚಿನ ಉದ್ದೇಶಗ್ ಲಾ ಬಳಸುವೆರ್. 


*ಕುಮೇರ್* : ಜಪ್ಪಂಗೇಲ್ (ಇಳಿಜಾರ್) ಜಾಗೆಡ್ ಬೆನ್ನಿ ಅತ್ತುಂಡ ಬಾಕಿದ ಉದ್ದೇಶಗ್ ನೀರ್ ಪರಿದ್ ಪೋಪುಲೆಕ ಕಾಡ್ ಕಡ್ತ್ ಮಂತಿನಾ  ಜಾಗ. 


*ಪಡೀಲ್* : ಒಂಜಿ ಕಾಲೋಡ್ ಕೃಷಿ ಮಲ್ತ್ ಬೊಕ್ಕ ಕಾರಣಾಂತರೊಡ್ ಕೃಷಿ ಮಲ್ಪಂದೆ ಖಾಲಿ ಬುಡ್ತಿನ ಜಾಗೆ. 


*ದಡ್ಡ್* : ಸುಧೆ ಅತ್ತುಂಡ ಕೆರೆತ ತೀರ ಪ್ರದೇಶ, ಕೃಷಿಗ್ ಗಳಸಂದೇ ಪೆತ್ತ ಕಂಜಿಲು ಮೇಯರೇ ಬುಡುದ್ ಇಪ್ಪುನ ಜಾಗೆ.  ಬೊಲ್ಲದ ಸಮಯೋಡ್ ನೀರ್ ಬೂರೊಂದ್ ಇಪ್ಪುನ ಜಾಗೆ. 


*ಅಲೆಕ್ಕಿ* : ಕಾಡ್ ಗ್ ಹೊಂದುದ್ ಇಪ್ಪುನ ಒಂಜಿ ಮೂಲೆಡ್ ಇಪ್ಪುನ ತಂಪಾಯಿನ ಕೃಷಿ ಜಾಗೆ. 


ಕುದುರು/*ಕುದ್ರು* : ಸುತ್ತಲ ನೀರ್ ಸುತ್ತುವರಿದ್ ಬೇತೆ ಒವ್ವೆ ಭೂ ಭಾಗಗ್ ತಾಗಂದೆ ಇಪ್ಪುನ ಜಾಗೆ.  (ದ್ವೀಪ)


*ಕಜೆ* : ಪುದೆಲುಲು ಜಾಸ್ತಿ ಇಪ್ಪುನ ಕಪ್ಪು ಕೆಂಪು ಮಿಶ್ರಿತಾ ಮಣ್ಣು ದ ಜಾಗೆ. 


*ಕಂಡ ಜಾಲ್* : ಜಾಲ್ ಡ್ ಒಂಜಿ ಬುಳೆ ಮಲ್ತೊನ್ದ್ ಇತ್ತೆರುಂಡ ಆ ಜಾಲ್ ಗ್ ಕಂಡ ಜಾಲ್ ಪನ್ಪೆರ್. 


*ಕೆದುಕಂಡ* : ಕೆದುತ ಬರಿಟ್ ಇಪ್ಪುನ ಕಂಡ 


*ಗಂಪ* : ಕೆಸರ್ ಮಸ್ತ್ ಇಪ್ಪುನ ಜಾಗೆ. 


ಕೊಲೆಂಜಿ/*ಕುಲೇಂಜಿ* :  ಎಲ್ಯ ಎಲ್ಯ ಕಂಡ,  

 

*ಕಟ್ಟೆ* : ನಾಲ್ ಜನ ಸೇರ್ದ್ ಪಟ್ಟಾಂಗ ಪಾಡೇದಿನ ಜಾಗೆ, ಪಂಚಾತಿಗೆ ಮಲ್ಪೆದಿನ ಜಾಗೆ. 


ಕೂಟೆಲ್/*ಕೂಡಲ್* : ರಡ್ಡ್ ತುದೇ ಸೇರುನ ಜಾಗೆ.ಒಂಜಿ ಮಲ್ಲ ತುದೆ ಕುಡೊಂಜಿ ಕೈತೋಡು ಸೇರುನ ಜಾಗೆನ್ಲ ಕೂಟೆಲ್/ಕೂಟ್ಲು ಪನ್ಪೆರ್.ಉದಾರ್ಮೆಗ್-ಬೆಮ್ಮೆರೆಕೂಟೆಲ್/ಇನಿತ ಬ್ರಹ್ಮರಕೂಟ್ಲು


*ಲಚ್ಚಿಲ್* : ಎಲ್ಯ ಜಾತಿದ ಪುದೆಲ್, ಕಾಡ ದೈಕುಲ್ ಇಪ್ಪುನ ಜಾಗೆ. 


ಪಣೆ/ಪನೆ- ನೀರ ಕೆದುರ್ದು ಮರಾಯಿಡ್ ನೀರ್ನ್ ಕಂಡೊಗು ಮಗ್ ಪೆರೆ ಉಪ್ಪುನ ಮರತ ಜಾಗೆ

ಬೈ+ಪನೆ-ಬೈಪನೆ, ಕಿದೆಟ್ ಬೈ ಪಾಡುನ ಎತ್ತರದ ಜಾಗೆ

ಕಲ್ಲ+ಪನೆ-ಕಲ್ಪನೆ,ಕಡ್ಪಕಲ್ಲ್ ದೆತ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ ನೀರುಂತುನ ಜಾಗೆ


*ಪಾಡಿ* :  ಒಂಜೇ ಜಾತಿದ ದೈಕುಲ್  ಮರಕುಲ್ ಇಪ್ಪುನ ಕಾಡ್ ಜಾಗೆ. ಉದಾರ್ಮೆ : ಬೋವುದ ಪಾಡಿ, ಬೀಜದ ಪಾಡಿ. 

ಕಂರ್ಬಿತ್ತಿಲ್   ಕಬ್ಬಿನ ಹಿತ್ತಿಲಾಂಡ್

ಮಾಯಿತಿ-ಕುಶಾಲಾಕ್ಷಿ ಕಣ್ವತೀರ್ಥ

ಮೂಲ : ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಮೂಲೊರ್ದ್ 

    

                                   ‌     ತುಪ್ಪೆ


ತುಳುತ ಎಣ್ಮ ದಿಕ್ಕುಲು:-

ಮೂಡಾಯಿ,ಪಡ್ಡಾಯಿ,ತೆನ್ಕಾಯಿ,ಬಡಕಾಯಿ.ಉಂದು ನಾಲ್ ಪ್ರದಾನ ದಿಕ್ಕುಲು

ಒರಿನಂಚ ಉಪ್ಪುನ ನಾಲ್ ದಿಕ್ಕ್ ಲು-

ಬಲಕರೆ/ಮೂಡ್ತೆನ್ಕ-ಆಗ್ನೇಯ,

ಎಡ/ದತ್ತ ಕರೆ/

ಮೂಡ್ಬಡ-ಈಶಾನ್ಯ,

ಬಲ್ಯ/ಪಡ್ತೆನ್ಕ-ನೈರುತ್ಯ,

ಯಾರ/ಪಡ್ಬಡ-ವಾಯುವ್ಯ


Tuesday 23 November 2021

ಬೈದ್ಯಗೊಂಜಿ ಬಾಮದ ಗಡಿ.ಬರವು-ಚಂದು

 ಬೈದ್ಯಗೊಂಜಿ ಭಾಮದ ಗಡಿ

(ಗಡಿ,ಪಟ್ಟ,ಪಟ್ಟಿ,ಬಳೆ,ಬೂಲ್ಯದ ಉಲಾಯಿ ತುಳುವೆ)

ಬರವು..ಚಂದು

      



ತುಳುನಾಡುದ ವಿಶೇಷವಾಯಿನ ಈ ಮಣ್ಣುಡು ಅನಾದಿಕಾಲರ್ದಿಂಚಿ ಬೂತಾರಾಧನೆಗು ಭಾರಿ  ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆ.ಅವು ಅಂಚನೆ ದುಂಬು ಸಾಗುದು ದೈವರಾಧನೆಗು ತಿರ್ಗುಂಡುಂದು ನಮ ಪನೊಲಿ.

ದೈವರಾಧನೆಡು ಹೋಮ,ಸೋಮ, ಧರಿ,ಸಿಂಗಾದನ ಇಂಚಿನ ಕೆಲವೊಂಜಿ ವಿಶೇಷವಾಯಿನ ಕಟ್ ಕಟ್ಲೆನ್ ಅ ಕಾಲೊದ ಹಿರಿಯೆರು ಮಂತೆರು.ಉಂದು ಇತ್ತೆ ಶ್ರೀಮಂತವಾಯಿನ ದೈವರಾಧನೆಗು ಅಡಿಗಲ್ಲು ಪಾಡುದುಂಡು.

ಒಂಜಿ ಕಾಲೊಡು ಅಪ್ಪೆ ಕಟ್ಟು ಪಂಡ ಇತ್ತೆ ಪನ್ಪಿನ ಅಳಿಯ ಕಟ್ಟುನು ಪಾಲನೆ ಮಂತಿನ ಬೈದ್ಯೆರು ಅತ್ತಂದೆ ಕೆಲವೊಂಜಿ ವರ್ಗಲು ಬೂತಾರಾಧನೆಗು ಒತ್ತು ಕೊರ್ದು ಇತ್ತೆರು.

ಸುರು ಸುರುಕ್ಕು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ 

ರಾದಿತ್ತೆರು,ಅರಸು ಆಡಳಿತ ಬನ್ನಗ ಕೂಡ ಒಕ್ಕೆಲಾಡಿ ಅಯೆರು.

ತನ್ನ ಇಲ್ಲುದ ಉಲಾಯಿ ಅಟ್ಟದ ಒಂಜಿ ಬುಟ್ಟಿಡು ಒಂಜಿ ರಡ್ಡ್  ಬೂತೊಲೆನು ಬುಡುಂಡ ಬೊಕ್ಕ‌ ಪೂರ ಗುಡ್ಡೆಡು ಕಾಟ್ ಕಾಯರ್,ಸರೋಳಿ,ನೆರೋಳ್ ಮರತ್ತಡಿಟ್ಟು ಕಾಟ್ ಕಲ್ಲುಡು ನೆಲೆ ಅದಿತ್ತ.

ಮೂಲು ಬೈದ್ಯ ಕುಲತ್ತಕ್ಲು ಅನಾದಿಕಾಲೊರ್ದಿಂಚಿ ಬಾರಿನಕ್ಲು,ಅಂಚಾದ್ ಅಕ್ಲೆಗ್ ಬಾರೀಕೆದ ಇಲ್ಲದಕ್ಲು,ಬಾರೀಕೆದ ಬೋಂಟ್ರೆರು,ಬಾರೀಕೆದ ಕರ್ತುಲು,ಬಾರೀಕೆದ ಬೈದ್ಯೆರ್ ಪನ್ಪಿ ಪುದರುಲು ಇತ್ತುಂಡು.

ಅಯಿತ್ತೊಟ್ಟುಗು ತುಳುನಾಡ ಮೂಲ ಅನಾದಿಕಾಲದ ದೈವ ಕುಪ್ಪೆ ಪಂಜುರ್ಲಿನ ಪ್ರಸರಣೆಡು ದೋಲಾ ಬಾರೀಕೆ ಪನ್ಪಿ ಕೆಲವೊಂಜಿ ಬರ್ಕೆದ ಇಲ್ಲುಲು ಇತ್ತುಂಡು‌.

ಆದಿ ಕಾಲೊಡು ಸುತ್ತು ಪಡ್ಪಿರೆದ ಕಾನ್ಸೆಪ್ಟು ನಮ್ಮಕ್ಲೆಗು ಇಜ್ಜಂಡು ತೋಜುಂಡು.

ಕೆಲವೆರು ಒಂಜಿ ಯೆಡ್ಡೆ ಜಾಗು ನಾಡುದು ಕಂಡ ಕಲ ಕಡ್ತುಡು ಬೇಸಾಯ ಮಂತುದು ಅಲ್ಪನೆ ಅಕ್ಲ್ ನೆಲೆ ಉಂತುಯೆರು.ನನ ಕೆಲವೆರ್ ಊರುರ್ದು ಊರುಗು ವಲಸೆ ಬೊಕ್ಕ ಒಕ್ಕೆಲು ಪದ್ದತಿನು ದೀವೊಂದು ಇತ್ತೆರು.

ಅಂಚಾನೆ ಅ ಪೊರ್ತುಡು ತುಳುನಾಡುಡು ಜಮೀನ್ದಾರ ಮನೆತನಲೆನ ಮಲ್ಲ ಮಟ್ಟುದ ಅಬ್ಬರಲಾ ಇಜ್ಜಂಡು.

ಕ್ರಮೇಣವಾದ್ ಘಟ್ಟದ ಮಿತ್ತುದ ಆರಸುಲೆನ ದಾಳಿ ಆದ್,ಅಲ್ತ ಅರಸುಲೆನ ಕೆಲ ನಿಕಟವರ್ತಿಲು ಊರುಗು ಧನಿಕ್ಕುಲು ಆದ್ ಮೂಲು ನೆಲೆ ಆನಾಗ,ಮೂಲು ಮೂಲೊಡು ಇತ್ತಿನಾಯನ ಜಾಗು ಆಯನ ಸ್ವಂತ ಅದಿತ್ತುಂಡಲಾ,ಗ್ರಾಮೊದ ಇಜಿಂಡ ಮಾಗಣೆದ,ಸೀಮೆದ ದನಿಕ್ಕುಲೆಗು ಪೋಡಿದು, ಗೇಣಿ ಕಪ್ಪ ವೊಪ್ಪಿಸವೊಂದು ಕಂಡ ಬುಳೆಸಲೆ ಮನ್ಪೆದೆರು ಪಂಡುದು ಪನೊಲಿ.

ಮಾತ ತುಳುವೆರು ಅ ವರ್ಷ ಲಾಭ ಬತ್ತುಂಡ ಮಾತ್ರ ತನ್ನ ಅಟ್ಟದ ಬುಟ್ಟಿದುಲಾಯಿ ಇತ್ತಿನ ಬೂತೊನು ತಿರ್ತು ದೀದು ಅಗೇಲ್,ಪರ್ವ ಬಳಸೊಂದಿತ್ತೆರು.ಇಜಿಂಡ ಅ ವರ್ಷ ಗೇಣಿ ಕೊರ್ದು ದಾಲ ವೊರಿಯಂದೆ ಪೊಂಡ, ಬರ್ಸ ಗಾಳಿಗು ಅನಾವೃಷ್ಟಿ, ಅತಿವೃಷ್ಟಿಡು ಬುಳೆ ನಾಶ ಆದ್ ಅಯಗ್, ಅಯನ ಕುಟುಂಬ ಸಂತಾನಗು ಬಂಜಿಗು ಇಜ್ಜಂದೇ ಆದ್ ಪೋಂಡ ಅ ವರ್ಷ ಬೂತೊಲುಲಾ ಉಪವಾಸ ಕುಲ್ಲೊಡು.

ಉಂದು ತುಳುವನ ಅ ಕಾಲದ ಬದುಕು.

ಕ್ರಮೇಣ ಮಿತ್ತ ಘಟ್ಟದ ಅರಸುಲೆರ್ದು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಆಯಿನ ಸಾಮಂತೆರು ತುಳುನಾಡುಡು ತುಂಡು ಅರಸೆರು ಆದ್ ಆಡಳಿತ ಮಂತೆರು.ಅಕ್ಲೆನ ಅಡಳಿತಗು ಬೊಡಪಿಲೆಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಲೆನು ಮಂತೊನ್ಯೆರು.ಅಯಿಟ್ಟು

ಕೆಲವೊಂಜಿ ಅನುಕೂಲದ ಇಲ್ಲದಕ್ಲೆನ ಸುತ್ತು ಮದಿಲುದ ಇಲ್ಲು ಈ ಪೊರ್ತುಡು ಲಕ್ಕುದು ಉಂತುಂಡು.ಅಯಿತ್ತ ಎದುರು ಒಂಜಿ ಚಾವಡಿಡು ಅಪಗ ಅಟ್ಟೊಡಿತ್ತಿ ದೈವೊಲೆನು ಉಜ್ಜಲು ಮಂಚಮ ಪಾಡುದು ನೆಲೆ ಮಂತೆರು.ಅವು ಅತ್ತಂದೆ ಬನ,ಪಾಡಿಡು ಇತ್ತಿನ ದೈವೊಲೆಗು ಸಾನ ಮಾಡ ಮುಂಡ್ಯೆ ಕಟ್ಯೆರು.

ಒಂಜಿ ರೀತಿ ದುಂಬುರ್ದು ವೊಂತೆ ಆಡಂಬರಗು ಒತ್ತು ಕೊರ್ಯೆರು.ವೊವ್ವೆ ಜಾತಿ ಅವಾಡ್ ಗ್ರಾಮೊಡು ಕೆಲವೊಂಜಿ ವರ್ಗದೊಟ್ಟು ತಾನುಲಾ ವೊರಿ ಬಲಿಷ್ಟೆ ಪನ್ಪಿನೆನು ತೋಜಾವೊಂದು ಇತ್ತೆರು. ಅ ಪೊರ್ತುಡು ಮುಲ್ಪದ ತುಂಡು ಆರಸು ಮನೆತನದಕ್ಲು ತನ್ನ ಬೆಂಬಲಿಗೆರೆನು,ಒಕ್ಕೆಲುದಕ್ಲೆನು ಪತ್ತೊಂದು ದೈವೊಲೆಗು ಭಯ ಭಕ್ತಿಡು ಪೊಡಿಯೊಂದು ಇತ್ತಿನ ತುಳುವೆರೆನು ತನ್ನ ಪತ್ತುಡು ದೀವೊನ್ಯರ ಅರಸು ದೈವರಾಧನೆ,ಗ್ರಾಮಡು ದೊಂಪದಬಲಿ ನೇಮ,ಗಡುಪಾಡಿ ನೇಮ ಪನ್ಪಿ ಕಾನ್ಸೆಪ್ಟುನು ಮಂತೆರು.ಇಂಚಿನ ಜಾಗುಗು ಪನವು ವಂತಿಗೆ,ಕುತ್ತಿದೆಣ್ಣೆ,ಅರಿ ತಾರಾಯಿ,ತಿರಿ ಬೊಂಡ,ಕುರುಂಟು ಮುಡಿ ಬಾರ್ ಬಜ್ಜಯಿ ಪಂಡುದು,ಅಂಚನೆ ದೈವದ

ಬಲಿಕ್ಕ್ ಊರುದ ಕ್ಷೇಮಗು ಕೋರಿ, ಪಂಜಿ ಮುರ್ಗ ಬಲಿ ಉಂದೆನ್ ಒಪ್ಪಿಸವೊಡು ಪನ್ಪಿ ಕ್ರಮ ಬತ್ತುಂಡು.

ಇತೇ ಅತ್ತಂದೆ ಅಲ್ಪ ಚಾಕ್ರಿ ಕರ್ಪೆರೆ,ವ್ಯವಸ್ಥೆ ತೂವೊನ್ಯರ ಕೆಲವು ಮಲ್ಲ ಮಲ್ಲ ಇಲ್ಲದ ಸಮುದಾಯಲೆನು ಆಯ್ಕೆ ಮಂತೆರು.

ಭಂಡಾರ ಇಲ್ಲುಂದು,ಮೂಲ್ಯದಿಗೆ ಇಲ್ಲು,ಮದಿಪುದ ಇಲ್ಲು,ವ್ಯವಸ್ಥೆದ ಇಲ್ಲು ಇಂಚ ಕೆಲವೊಂಜಿ ಇಲ್ಲುಲೆನ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಂತೆರು.

ಜನನಾಂದ ಕರ್ತುಲು,ಗುತ್ತುದ ಬಾರಗೆ,ಬರ್ಕೆದ ಭಾಮದಾಯೆ,ಸತ್ಯ ಜೀಟಿಗೆದ

ದಲ್ಯಂಧ ಮಾನ್ಯೆ,ಕೊಪ್ಪ ಮುಪ್ಪ ಒಕ್ಕೆಲುದ ಮಾನ್ಯೆರು,ಚಾಕ್ರಿದ ಮಾನ್ಯೆರು,ಕಾಪಡೆರು, ಬೊಟ್ಯತ್ತೆರು,ಇಂಚ ನನತು ಜನಕ್ಲು ದೈವದ ಕಲೊಟ್ಟು ಬೊಡು ಪಂಡುದು ವಿಭಾಗ ಮಂತುದು ಅಕ್ಲೆಗು ಒಂಜೊಂಜಿ ಕಾರ್ಯನು ಅಲ್ಪ ಮನ್ಪರ ಜವಾಬ್ದಾರಿಕೆನು ಕೊರಿಯೆರು.

ಇಂಚ ಆಯ್ಕೆ ಮನ್ಪುನಗ ಅ ಊರುದ ಪ್ರತಿ ಜಾತಿದ ಪ್ರಬಲವಾಯಿನ,ಕೂಡು ಕುಟುಂಬ ಅನುಕೂಲಡು ಇಪ್ಪುನ,ದೈವ ದೇವೆರೆ ಭಕ್ತಿದೀದ್ ನಂಬುನ,ಕಂಡ ಕಲ ಮನ್ಪುನ,ಅರಸು ಮನೆತನಗು ಮರ್ಯಾದೆ ಕೊರ್ಪುನ,ಸ್ವಾಮಿನಿಷ್ಠೆ, ದೈವನಿಷ್ಠೆ ಇಪ್ಪುನ ಇಲ್ಲುಲೆನ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಂತುದೆರುಂದು ಇತ್ತೆದ ಕೆಲವೊಂಜಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಇಲ್ಲುಲೆನು ತೂನಾಗ ಗೊತ್ತಾಪುಂಡು.

ಬೂಡು,ಗುತ್ತು,ಬಾರೀಕೆ,ಮದಿಪುದ ಇಲ್ಲ್,ಭಂಡಾರದ ಇಲ್ಲ್ ಪಂಡುದು ಆಯ್ಕೆ ಆಯಿನ ಅ ಇಲ್ಲದ ವೊರಿಯಗ್ ಅ ಗ್ರಾಮದ ದೈವೊಲೆನ ಚಾಕ್ರಿ ಮನ್ಪರ ಅವಕಾಶ ಕೊರಿಯೆರು.ಅಂಚನೆ ಅಯನು ಗಡಿ,ಪಟ್ಟಿ,ಬೂಲ್ಯ ಪನ್ಪಿ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ವಿಧಾನದ್ಸ್ ಪುದರುದ ವಿಶೇಷವಾಯಿನ ಒಂಜಿ ಘನಸ್ತಿಕೆದ ಪ್ರಕಾರಡು ಆಯ್ಕೆ ಮಂತೆರು.

ಉಂದು ವೊಡೆ ಮುಟ್ಟ ಪಂಡ ಆಳಿಯ ಕಟ್ಟುಡು ಒಂಜಿ ಸ್ವಾಮಿನಿಷ್ಠೆದ ವ್ಯಕ್ತಿನು ಆಯ್ಕೆ ಮಂತುದು ದೈವೊಗು ಬುಡ್ಪುನ,ದೈವೊಗು ವೊಚ್ಚಿದು ಕೊರ್ಪುನಂದುಲಾ ಪಂಡುದು ವೊಂಜಿ ಕ್ರಮ ಮಂತೆರು.ಆಯೆ ದೈವದ ಸೇರಿಗೆಗು ಸೇರಿನಾಯೆ ಪಂಡುದು ವಿಶೇಷವಾಯಿನ ಗೌರವ ಇತ್ತುಂಡು.ಯೆಂಕ್ಲೆನ ಕರಿದ್ ಪೋಯಿನ ಹಿರಿಯಾಯನ್ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಕೂಡ ಇಂಬ್ಯಡ ತೂಪುನ ಒಂಜಿ ಕ್ರಮ.

ಆಯಗ್ ಊರುದ ಪಂಚಾದಿಗೆಡು ಪಾಲು ಪಡೆಪಿನ ಹಕ್ಕುಲಾ ಕೊರ್ಯೆರು.ಅಯೆ ಕೈಟ್ಟೊಂಜಿ ಬಂಗಾರಿನ ಬಳೆ ಪಾಡುದು 

ರಾಜ ಗಾಂಭೀರ್ಯಡು ಇತ್ತೆ.ಸ್ವಾಮಿ ನಿಷ್ಠೆ, ಶುದ್ದಾಚಾರಗು ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆ ಕೊರ್ನಯೆ ಆದಿತ್ತೆ.

ಒಂಜಿ ರೀತಿ ಬೂತೊಗು ಬುಡುನ ಕೋರಿದಲೆಕ್ಕ.ಯೆರೆನವುಲಾ ಸಾವುಸೂತಿಕ ಇಜ್ಜಿ.ಯೆಡ್ಡೆ ಹಾಳ್ ಇಜ್ಜಿ.

ಇಂಚ ಕಾಲೊಡು ತುಳುನಾಡುದ ಬೂತಾರಾದನೆ ಬೊಕ್ಕ ದೈವರಾಧನೆದೊಟ್ಟು ಜನಕ್ಲೆನ ಜೀವನ ನಡತೊಂದು ಬತ್ತುಂಡು.

ನಮ ಇನಿ ಬಾರೀಕೆದ ಇಜಿಂಡ ಮೂಲ್ಯದಿಗೆದ,ಭಂಡಾರದ ಇಲ್ಲದ ಬೈದ್ಯಗು,ಬರ್ಕೆದ ಬೊಂಟ್ರಗು ಬಾಮದ ಗಡಿತ್ತ ಬಗ್ಗೆ, ಗಡಿ ಪಟ್ಟಿ, ಪಟ್ಟ,ಬೂಲ್ಯ ಇಜಿಂಡ ಬಳೆ ದೀಪುನ ಕ್ರಮತ್ತ ಬಗ್ಗೆ ತೆರಿಯೊನುಗ.

ಈ ಬಳೆ ಪಾಡುನ ಕ್ರಮ ಪನ್ಪುನವು ಆಳಿಯ ಕಟ್ಟುಗು ಮಾತ್ರ.ಮಕ್ಕಳ ಕಟ್ಟುಡು ಅತೊಂಜಿ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆ ಇಜ್ಜಿ‌,ದಾಯೆ ಪಂಡ ಮಕ್ಕಳ ಕಟ್ಟುಡು ಆನ ಸಂಸಾರ ಅಂಚ.ಅಕ್ಲ್ ಸಂಸಾರದೊಟ್ಟಿಗೆನೇ ಯೆತ್ ಮಲ್ಲ ದೈವೊಗುಲಾ ಕರ್ಪುವೆರು.ಹೊರತು ದೈವೊಗು ಅಕ್ಲೆನ್ ವೊಚ್ಚಿದು ಕೊರ್ಪುನ ಕ್ರಮ ಇಜ್ಜಿ.

ಬೈದ್ಯ ಕಟ್ಲೆಡ್ ಕೆಲವೊಂಜಿ ಕಡೆಟ್ಟ್ ಪಟ್ಟ ನಡಪುನಿ,ಪಟ್ಟಿ ಅಪಿನಿ,ಬಳೆ ದೀಪುನ,ಗಡಿ ಅಪುನ,ಎಣ್ಣೆ ಅಪುನಿ,ಬೂಲ್ಯ ಅಪುನಿ ಪಂಡುದು ಅಪುನ ಕ್ರಮ ಉಂಡು.

ಬರ್ಕೆದ ಭಾಮದ ಗಡಿ ಪನ್ಪುನವು ಅ ಬರ್ಕೆದ ಹಿರಿಯಾಯನ ಪುದರುಡು ಗಡಿ ಬೊಕ್ಕ ಬಳೆ ಅಪಿನಂದು ಪನೊಲಿ.

ಹೆಚ್ಚಾದು ಗಡಿ ಬೊಕ್ಕ ಬಳೆ ಅಪುನಿ ಒಂಜೆ ಪಂಡುದುಲಾ ಅಪುಂಡು.

ಮೂಲು ಬಳೆ ಪಂಡ ಅಯಗೊಂಜಿ ಟ್ರೆಡ್ ಮಾರ್ಕ್ ಇತ್ತಿಲೆಕ,ಒಂಜಿ ರೀತಿ ಮುದ್ರೆ.ಅಯನ ಮನಸ್ಸುನು ಯೆರ್ಲಾ ಚಂಚಲ ಮನ್ಪರ ಬಲ್ಲಿ,ಅಯಗೊಂಜಿ ಮಾರ್ಯಾದೆ ಕೋರಿಯರಗು, ಗೊತ್ತಿಜ್ಜಂದಿನ ಪರವೂರುದಾಯಗ್ ಅಯಗ್ ಬಳೆ ಅತುಂಡುಂದು ಗೌರವ ಕೊರ್ರಗು,ಅಯಡ ಬೊಚಂದಿನ ಪಾತೆರ ಬಲ್ಲಿ ಪಂಡುದು ಮಂತಿನ ಒಂಜಿ ಕಾನ್ಸೆಪ್ಟ್.

ಪಂಡಿಲೆಕ್ಕ ಈ ಬಳೆಟ್ಟ್ ರಡ್ಡ್ ವಿಧ ಉಂಡು.

ಒಂಜಿ "ಮುರ್ಗಿ ಬಳೆ",ನನೊಂಜಿ "ಕುಬಲ್ ಬಳೆ".ಮುರ್ಗಿ ಬಳೆ ದಪ್ಪ ಆದ್,ಅಯಿಟ್ಟ್ ಅಂಚಿ ಇಂಚಿ ಆನೆ,ಪಿಲಿ,ಮುದಲೆ ಇಂಚ ಮುರ್ಗೊಲೆ ರೂಪ ಬರ್ಪುಂಡು,ಅಯಿತ್ತೊಟ್ಟು ತಿರ್ತ ಮೆಯಿಟ್ಟ್ ಪುದರ್ ಅಚ್ಚಿ ಅಪುಂಡು.ಒಂಜಿ ರೀತಿ ಮೋರದ ಬಲೆ.

ಉಂದು ವಿಶೇಷವಾಯಿನ ಗಡಿ,ಪಟ್ಟ ಅಯಿನಕ್ಲು ದೀಪುನ ಆಡಂಬರದ,ಘನಸ್ತಿಕೆದ ಬಳೆ‌.

ನನೊಂಜಿ "ಕುಬಲ್ ಬಳೆ" ಉಂದು ಚಾಕ್ರಿದಕ್ಲೆಗು ಹೆಚ್ಚಾದ್ ದೀಪುನ ಬಳೆ.

ಉಂದು ಕಾಜಿದಲೆಕ್ಕ ತ್ರಿಕೋಣ ಆಕಾರಡ್ ಬರ್ಪುಂಡು.ನೆಟ್ಟ್ ತಿರ್ಗಣೆ ಬರ್ಪುಂಡು.ಗಡಿ ಪಟ್ಟ ಬೊಕ್ಕ ಚಾಕ್ರಿ ಪಟ್ಟಿ ರಡ್ಡ್ ಕಾರ್ಯದಕ್ಲು ಈ ರಡ್ಡ್ ಬಳೆನುಲಾ ದೀವೊಡು.

ಅಂಚನೆ ಬೊಕ್ಕೊಂಜಿ ಉಂಡು ಬೂಲ್ಯ ಅಪುನಿ,ಉಂದು ವೊವ್ವಂಡಲಾ ವೊಂಜಿ ಮಲ್ಲ ದೈವದ ನೆಲೆಸಾನಡು ಇಜಿಂಡ  ಗ್ರಾಮದ ರಾಜನ್ ದೈವದ ಎದುರು,ಅ ದೈವೊದ ಬೊಕ್ಕ ಪರವೂರ ದೈವೊಲೆ ಚಾಕ್ರಿ ಮನ್ಪರ ಗುತ್ತು ಬಾರಗೆರು,ಗ್ರಾಮ ಸಮಸ್ತೆರೆ ಎದುರು ದೈವ ದೈವದ ಚಾಕ್ರಿ ಮನ್ಪರ ಬೂಲ್ಯ ಕೊರ್ಪುನಿ.ಇಂಚ  ಅಯಗ್ ಗ್ರಾಮಡ್ ಬೂಲ್ಯ ಅಯಗ್ ಗ್ರಾಮೊಡು ಬೂಲ್ಯ ಅತುಂಡು ಪನ್ಪುನ ನಮ ಕೇಂದ.

ನಮ್ಮೆಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾದು ಗ್ರಾಮೊಡು ಬೊಂಟ್ರತನಗು ಬೂಲ್ಯ ಅಪುಂಡು.

ಇಜಿಂಡ ಕೆಲವೊಂಜಿ ದೈವೊಲೆಗಾತ್ರ ಮೂಲ್ಯದಿಗೆಗು ಗ್ರಾಮಡು ಈ ಬೂಲ್ಯ ಕ್ರಮ ಅಪುಂಡು.

ನನ ಈ ಗಡಿ ಅಪುನಿ ಇಜಿಂಡ ಗಡಿ ಪ್ರಧಾನ ಮನ್ಪುನ ಯೆಂಚಾಂದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಇತ್ತೆದ ಹೆಚ್ವಿನ ಜನಕ್ಲೆಗು ಗೊತ್ತಿಪ್ಪಂದು.ದಾಯೆ ಪಂಡ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೈದ್ಯ ಸಮುದಾಯಡು ಎಲ್ಪ ನೂದು ವರ್ಷ ದುಂಬೆ ಉಂದು ಉಂತುದು ಪೊದಿತ್ತುಂಡು.ನೆಕ್ಕ್ ಹಲವಾರು ಕಾರಣ ಉಂಡು.

ಕೆಲವೊಂಜಿ ಇಲ್ಲ್ ಅರರಿ ಬುರ್ದಿತ್ತುನ ಕಾರಣ ಆಂಡ,ನನ ಕೆಲವು ಆಸ್ತಿ ಕಲಹಡು ದೈವ ದೇವೆರೆ ಚಾಕ್ರಿ ಉಂತುದು ಪೋಯಿನ, ಗ್ರಾಮದ ದೈವೊಲೆ ನೇಮ ಉಂತುದು ಪೋಯಿನ,ಬಳೆ ಅಯಿನಕ್ಲ್ ಬೊರ್ಚಾಂದಿನ ಅತ್ರಣ ಮಂತುದು ಪೋಯಿನ, ಕೈಟ್ಟ್ ಇತ್ತಿ ಬಳೆನು ಮಾರುದು ಮುಗಿತುನ,ಕೂಡು ಕುಟುಂಬ ಅರಿದ್ ಪೋಯಿನ, ಇಂಚಿನ ನನತ್ ಕಾರಣೊಲು ಉಲ್ಲ‌.

ಇತ್ತಿತ್ತೆ ಉಂದು ಒಂಜೊಂಜಿ ಕಡೆಟ್ಟ್ ಪ್ರಶ್ನಾ ಚಿಂತನೆಡು ತೋಜಿನೆರ್ದವರ,ಕೂಡಾ ಅವೊಂದು ಉಂಡು.ಮೂಲೊಂಜಿ ವಿಚಾರ ಪಂಡ ಪರ ಹಿರಿಯಾಯನ ಪುದರುದ ಬಳೆಕ್ಕ್ ಮಾತ್ರ ಮಾನಾದಿಗೆ,ಪೊಸ ಬಳೆಕ್ಕ್ ಮಾನಾದಿಗೆ ಇಜ್ಜಿ.

ಆಂಡ ಹಿರಿಯಾಕ್ಲೆನ ಮಾಹಿತಿದ ಕೊರತೆಡು ಇನಿ ದೈವೊದ ಎದುರುಡು ಕೆಲವೊಂಜಿ ಕಟ್ಲೆಡ್ ಮಾತ್ರ ಆವೊಂದು ಉಂಡು.ಸಂಪೂರ್ಣ ಕ್ರಮ ಮನ್ಪುಜೆರು.ಸಂಪೂರ್ಣ ಕ್ರಮ ಎಂಚಂದುಲಾ ಯೆರೆಗುಲಾ ತೆರಿದಿಪ್ಪುನ ಸಾಧ್ಯತೆ ಕಮ್ಮಿ ‌.

ಗಡಿ ಅಪಿನವು ಊರುರ್ದು ಊರುಗು ನಮ ಪೊಯಿಲೆಕ್ಕನೆ, ಕ್ರಮೊಟ್ಟು ವ್ಯತ್ಯಾಸಲು ಉಂಡು.ಯಾನ್ ಕೇಂಡಿನ ಪ್ರಕಾರ ಕುಕ್ಕುದ ಮರಕ್ಕ್ ಗಡಿ ದೀದ್ ಗಡಿ ಅಪಿನ ಕ್ರಮೊಲಾ ಉಂಡುಗೆ. ನನ ದೈವದ ಚಾವಡಿಡು ಗಡಿ ಅಪಿನಾಯನು ಬೊಲ್ದು ಕುಂಟು ಮೇಲುಗು ಪೊದೆಪಾದು ಜೆಪುಡಾದು ದೈವ ಮೂಜಿ ಸರ್ತಿ ಲೆಪ್ಪುನಾಗ ಅಯೆ ವೊಕ್ಕೊನೊಂದು ಲಕ್ಕುದು ಗಡಿ ಅಪಿನ ಕ್ರಮೊಲಾ ಉಂಡುಗೆ.ಇಂಚ ವ್ಯತ್ಯಾಸಲೆನು ನಮ ತುಳುನಾಡೊರ್ಮೆ ತೂವೊಂದು ಬರೊಲಿ.

ಅಂಚಾದ್ ಗಡಿ ಅಪಿನ ಕ್ರಮೊಕ್ಕು ಮಸ್ತ್ ಕ್ರಮಕ್ಕುಲು ಉಂಡು ಪಂಡ ತಪ್ಪಾವಂದು.

ಮಾನ್ಯ ಒಟ್ಲದ ಗರಡಿ ಬೊಕ್ಕ ಧರ್ಮಚಾವಡಿದ ಗಡಿ ಪಟ್ಟ ಅಯಿನ ಅಲ್ತ ಧರ್ಮದರ್ಶಿಲು ಆಯಿನ "ದೇವ ಬಂಗೇರ" ಯಾನೆ ಜನಾರ್ಧನ ಬಂಗೇರ ಆರೆಗ್ ಕಿನ್ಯ ಪ್ರಾಯೊಡು ಅಯಿನ ಗಡಿಪಟ್ಟ ಬೊಕ್ಕ ಬಳೆ ಅಯಿನೆತ್ತ ವಿವರಣೆನು ವೊಂತೆ ತೆರಿಪಯೆರು ಅಯಿನ್ ನಿಕ್ಲೆಗ್ ತೆರಿಪವೊಂದು ಉಲ್ಲೆ.

ಮೂಲು ಕೆಲವೊಂಜಿ ವಿಧಾನಗು ಗಡಿ,ಪಟ್ಟಿ ಅವೊಂದು ಇತ್ತಿನಿ.ಬೊಕ್ಕೊಂಜಿ ವಿಚಾರ ಪಂಡ ಪಟ್ಟಿ ಅಯಿನಕ್ಲು ಬಳೆ ದೀವೊಡುಂದು ದಾಲ ನಿಯಮ ಇಜ್ಜಿ.ಹಿರಿಯಾಕ್ಲು ಪಾಡುದಿತ್ತೆರುಂಡ ಖಂಡಿತವಾದುಲಾ ಆಯೆ ಅವ್ವೆ ಬಳೆನು,ಅ ಹಿರಿಯಾಯನ ಪುದರುಡು ಪಾಡೊಡು.

ಒಂಜಿ ಮಲ್ಲ ಅಳಿಯ ಕಟ್ಟ್‌ದ ಕೂಡುಕುಟುಂಬಡು ಖಾಲಿ ಅಕ್ಲೆನ ಕುಟುಂಬದ ದೈವೊಲು ಮಾತ್ರ ಇತ್ತುಂಡ,ಅಕ್ಲೆಗ್ ಗ್ರಾಮಡು ದಾಲ ಅಧಿಕಾರ ಇಜ್ಜಿಂಡ,ಅವು ಗುರಿಕ್ಕಾರೆನ ಇಲ್ಲು ಅದಿಜ್ಜಿಂಡ,ಅಕ್ಲೆನ ಹಿರಿಯಾಯೆ ಗಡಿ ಪತ್ತಂದೇ ಇತ್ತುಂಡ ಬಳೆ ಪಾಡಂದೇ ಇತ್ತುಂಡ  ಅಲ್ಪ ಗಡಿ ಅಪುನ ಕ್ರಮ ಇಜ್ಜಿ.ಬಳೆ ದೀಪುನ ಕ್ರಮ ಇಜ್ಜಿ.

ಕೆಲವೊಂಜಿ ಮಲ್ಲ ಕೂಡುಕುಟುಂಬಡು ಅಕ್ಲೆನ ಹಿರಿಯಾಕ್ಲು ನಂಬಿನ ಜಾಗಮೂಲದ ದೈವೊಲು,ಗ್ರಾಮ ಜತ್ತುದು ನೇಮ ದೆತ್ತೊನ್ನ ದೈವೊಲು ಆದಿತ್ತುಂಡ,ಬೊಕ್ಕ ಅ ಇಲ್ಲು ದುಂಬು ಭಂಡಾರದ ಕೊಟ್ಯ ಯಾ ಭಂಡಾರದ ಚಾವಡಿ ಅದಿತ್ತುಂಡ,ಅಕ್ಲೆಗ್ ಗ್ರಾಮೊಡು ಚಾಕ್ರಿ ಇತ್ತುಂಡ,ಅಂಚನೆ ಅನಾದಿಕಾಲರ್ದುಲಾ ಅಕ್ಲೆನ ಹಿರಿಯಾಯೆ ಗಡಿ ಆದ್, ಬಳೆ ದೀದು ಇತ್ತೆಂಡ, ಅಲ್ಪ ಅ ಇಲ್ಲದ ಯಜಮಾನ್ಯಗು ದುಂಬುದ ಹಿರಿಯಾಯನ ಪುದರುಡು ಗಡಿ ಪಟ್ಟಿ ಅವೊಡು,ಅಯೆ ಬಳೆ ದೀವೊಡು.ಉದಾಹರಣೆಗು

ಅವು ಯೆಂಚ ಪಂಡ ಒಂಜಿ ಗ್ರಾಮೊಡು ಧರ್ಮರಸು, ದೈವೊಂಕ್ಲು,ಉಲ್ಲಾಕ್ಲೆನ ಭಂಡಾರ ಒಂಜಿ ಬೈದ್ಯನ ಇಲ್ಲಡು ಇತ್ತುದು,ಅ ದೈವೊಗು ಗ್ರಾಮ ಜತ್ತುದು ನೇಮ ಅಪುಂಡು ಪಂಡ ಅ ದೈವೊಗು ಬಿರು ಪಗರಿ ಕೊರ್ಪುನ ಅಧಿಕಾರ ಅ ಭಂಡಾರದ ಇಲ್ಲದ ಗಡಿ ಪತ್ತಿನಾಯಗು,

ಅಯಿಕ್ಕ್ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಪರ್ಬೊ,ಅಂಗಾರೆ ಪೇರ್ ಅರಿ,ತುಂಬೆ ಪುರ್ಪ,ಸೋಣ ತೊಡರು ಇಂಚಿನ ಸೇವೆ ಕರ್ಪುನಾಯೆ ಕೊರೊಡು.ಅಂಚನೆ ಅಯೆ ಬಿರು ಪಗರಿ,ಕಡ್ಸಲೆ ಅಡ್ಡಣ ಕೊರ್ಪುನ ಹಕ್ಕುದಾಯೆ ಪಂಡುದು ಅಯಗ್ ಅಯನ ಹಿರಿಯಾಕ್ಲೆನ ಪುದರುದ ಗಡಿ ಅವೊಡು.

ಉಂದು ಅರಸು ದೈವಂದು ಅತ್ತ್ ಮಾಡ ಪತ್ತಿನ ಮಾತ ದೈವೊಲೆಗ್(ಲೆಕ್ಕೆಸಿರಿ ಪುರಪುದ ದೈವೊಲು) ಅನ್ವಯ ಅಪುಂಡು.

ನನ ಒಂಜಿ ಭಂಡಾರದ ಇಲ್ಲದ ದೈವೊಗು ಗ್ರಾಮ ಜತ್ತುದು ನೇಮ ಅಪುಂಡುಂದು ಇತ್ತುಂಡ ಅಯಿತ್ತ ಚಾಕ್ರಿದ ಮಾನ್ಯೆ ಅದ್ ಅ ಇಲ್ಲದ ಗಡಿ ಪತ್ತಿನಾಯೆ ಉಂತೊಡು.ಒಂಜಿ ವೇಳೆ ಅಕ್ಲೆನ ಇಲ್ಲಡ್ ಅನಾದಿಕಾಲರ್ದ್ ಗಡಿ ಇಜ್ಜಿ,ಬಳೆ ದೀಪುನ ಕ್ರಮ ಇಜ್ಜಿ,ದುಂಬುರ್ದೆ ಅಕ್ಲೆನ ಹಿರಿಯಾಯಗು ಗ್ರಾಮೊಡು ಪಟ್ಟಿ ಮಾತ್ರ ಅತಿನಂದು ಇತ್ತುಂಡ,ಅಯಗ್ ಗ್ರಾಮೊಡು‌ ಪಟ್ಟಿ ಅವೊಡು.ಹೊರತು ಅಯೆ ಪೊಸ ಬಳೆ ದೀಯರ ಇಜ್ಜಿ.ಉದಾಹರಣೆಗು

ಯೆಂಚ ಪಂಡ ಜುಮಾದಿ ಇಜಿಂಡ ಮಲರಾಯ ಇಂಚಿನ ದೈವೊದ ಮುಗ ಮೂರ್ತಿ ಅಯನ ಇಲ್ಲಡ್ ಉಂಡು ಪಂಡ ಅಯೆ ಗ್ರಾಮೊಡು ನೇಮ ಆನಾಗಲಾ ಅ ದೈವೊದ ಮುಗ ಪತ್ಯರ ಅರ್ಹೆ ಅದಿಪ್ಪುವೆ.ಅಯಿಕ್ಕಾತ್ರ ಅ ದೈವೊಗು ಅನಾದಿಡು ಚಾಕ್ರಿ ಕರ್ತಿನ ಅಯನ ಹಿರಿಯಾಕ್ಲೆನ ಪುದರುದ ಪಟ್ಟಿ ಆದಿತ್ತುಂಡ ಅಂಚಾನೆ ವಿಧಟ್ಟು ಪಟ್ಟಿ ಅವೊಡು,ವೊಂಜಿ ವೇಳೆ ಆಯಗೆ ಅಯನ ಇಲ್ಲಡ್ ಗಡಿಲಾ ಆದ್ ಬಳೆ ಇತ್ತುಂಡ ಅಯೆ ಬಳೆ ದೀವೊಡು.

ಅಯಿತ್ತೊಟ್ಟು ಗ್ರಾಮಡ್ ಅವ್ವೆ ದೈವೊದ ಎದುರು ಪಟ್ಟಿ ಅವೊಡು.

ಅಯನ ಪುದರ್,ಇತಿಹಾಸ,ಆಯೆ ನಡತ್ ಬತ್ತಿನ ಸಾದಿ,ದೈವ ಅಯಗ್ ಒಳಿದಿನ ಕಥೆ ಗೊತ್ತಿತ್ತುಂಡ ಭಾರಿ ಯೆಡ್ಡೆ‌,ಈ ಕ್ರಮೊಕ್ಕುಲೆನು ಸುಲಭಡ್ ಮುಗಿಪ್ಯರ ಅಪುಂಡು.‌ಅಯನ ಅಯನ ಹಿರಿಯಾಯನ ಪರ ಪುದರುಡು ಲೆಪ್ಪೊಡು.

ನನ ರಾಜನ್ ದೈವ ಕಲ್ಕುಡೆ,ಪಂಜುರ್ಲಿ ಇಂಚಿನ ದೈವದ ಚಾಕ್ರಿ ಅಕ್ಲೆಗ್ ಗ್ರಾಮೊಡು ಅನಾರ್ಧಿರ್ದ್ ಇತ್ತುಂಡ,ಅಯಿಕ್ಕ್ ಅ ಅಕ್ಲೆನ ಹಿರಿಯ ಬೈದ್ಯನ ಪುದರುದ ಚಾಕ್ರಿದ ಪಟ್ಟಿ ಅವೊಡು.ಇಜಿಂಡಾ ಬೂಲ್ಯಲಾ ಅಪುಂಡು.

ನಮ ಮೂಲೊಂಜಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ್ ಗಮನಿಸವೊಡಯಿನ ವಿಚಾರ ಪಂಡ ಬೈದ್ಯ ಕುಲನ್ ವೊವ್ವೆ ಗ್ರಾಮ ನೇಮಡ್ ದೈವ ಹೆಚ್ಚಾದು ಅಯನ ಬರ್ಕೆದ,ಇಲ್ಲದ ಪುದರ್ ಜಾಸ್ತಿ ಲೆಪ್ಪಾಂದೆ ನೇರವಾದ್ "ಪಾಂಡಿ ಬೈದ್ಯ,ತೋಮ ಬೈದ್ಯ,ಕಾಂತು ಬೈದ್ಯ" ಪಂಡುದು ಅನ್ಯೊನ್ಯಡು ಲೆಪ್ಪುಂಡು.ಆಳಿಯಕಟ್ಟುದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮುದಾಯನುಲಾ ದೈವ ಇಂಚಾನೆ ಲೆಪ್ಪುನಿ.

ಪಂಡ ಬೈದ್ಯೆ ಪನ್ಪಿನಾಯೆ ಅ ಕಾಲೊಡೆ ದೈವೊಗು ಭಾರಿ ಮುಟ್ಟ ಅಯಿನಾಯೆ.ಅಂಚನೆ ಅ ಬೈದ್ಯನಕ್ಲುಲಾ ದುಂಬು ದೈವೊನು ಯೆತ್ ನಂಬೆದೆರ,ತಾನು ಯೆನ್ನಿನ ಕಾರ್ಯ ನಡಪಂದೇ ಇಪ್ಪುನಗ, ಆತೆ ಹುಸಿ ಕೋಪೊಡು ದೈವೊಗು ಅಯೆ ಇಂಬ್ಯೆ ಪಂಡುದೇ ನೆರ್ದು,ತನ್ನ ಕಷ್ಟನು ಪನ್ಪೆದುನೆನ್ ನಮ ಸಾಧಾರಣವಾದ್ ಇರ್ವ ಮುಪ್ಪ ವರ್ಸೊ ದುಂಬು ತೂದಿಪ್ಪ,ಆಂಡಲಾ ದೈವ ಅಯನ ಕೈ ಪತ್ತುದ್,ಅಯೆ ಧರ್ಮೊಡು,ಬೇಜಾರುಡು ಪಂಡಿನ ಪಾತೆರನು ನ್ಯಾಯೊಡು ನಡಪವೊಂದು ಇತ್ತುಂಡು.ಅಂಚಾದ್ ದೈವ ಅಯನ ಪುದರುನ್ ಒಂಜಿ ರೀತಿ ಆತ್ಮೀಯವಾದು ಏಕವಚನಡೆ ಲೆಪ್ಪೆದುಂಡು.ಅಂಚಾದ್ ಇಪ್ಪುನಗ ಅ ಹಿರಿಯಾಯನ ಪುದರುಡು ಗಡಿ ಬಳೆ ಆನಾಗ ಸುರುಕ್ಕಾದು ಅ ಇಲ್ಲದ ಯಜಮಾನ್ಯಗು ಅವೊಡು ಪಂಡುದು ಉಂಡು‌.ಆಯೆ ಅ ಇಲ್ಲುಗು ದುಂಬುಗು ಗುರು ಆದಿಪ್ಪುನಾಯೆ ಪಂಡುದು ಅರ್ಥ.ಆಂಡ ಅಜಿಪ ಎನ್ಪದ ವರ್ಷದ ಯಾಜಮಾನ್ಯಗು ಗಡಿ ಆಂಡ,ಬಳೆ ದೀಡುಂಡ ಕೆಲವೊಂಜಿ ವಿಚಾರಡು ಕಷ್ಟ ಅಪುಂಡು ಪಂಡುದು ಅಯಿಕ್ಕ್ ಪರ್ಯಾಯ ಆದ್ ಇತ್ತಿತ್ತೆ ನಡು ಪ್ರಾಯದಕ್ಲೆನು ಆಯ್ಕೆ ಮನ್ಪುವೆರು.

ಸುರುಕ್ಕಾದ್ ಅ ಕೂಡು ಕುಟುಂಬಡು ಪತ್ತೆರ್ ಸೇರ್ದ್ ಒಂಜಿ ಯೆಡ್ಡೆ ದೈವನಿಷ್ಠೆ, ಸ್ವಾಮಿನಿಷ್ಠೆದ ವ್ಯಕ್ತಿನು ಆಯ್ಕೆ ಮನ್ಪೊಡು.(ಕೆಲವು ಕಡೆಟ್ಟ್ ಮೂಜಿ ನಾಲ್ ಜನ ಇತ್ತು‌ಂಡ ಅಕ್ಲೆನೆಡ್ ದೈವದ ಎದುರು ಪುರ್ಪ ದೆತ್ತುದು ವೊರಿಯನ್ ಆಯ್ಕೆ ಮನ್ಪುವೆರು)

ಅಯೆ ಯೆಂಚ ಬೊಡುಂದು ಪಂಡ ಬುದ್ದಿವಂತೆ,ಅಯಗ್ ಅಂಚಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅರ್ಹತೆಲಾ ಬೊಡು,ತುಳುನಾಡ ದೈವರಾಧನೆದ ಕಟ್ಲೆಡ್ ಅಯೆ ಗ್ರಹಸ್ತೆ ಅದುಪ್ಪೊಡು ಪನ್ಪಿ ನಿಯಮ ಉಂಡು,ಆಂಡ ಯೆತೊ ಜನಕ್ಕ್ ಅ ಕಾಲೊಡೆ ಗಡಿ ಅತಿನಕ್ಲೆಗ್ ಮದ್ಮೆಲಾ ಆದಿಜ್ಜಂಡುಗೆ.

ದಾಯೆ ಪಂಡ ಗ್ರಹಸ್ತೆ ಅದಿತ್ತುಂಡ ಆಯಗ್ ಜಬದಾರಿಕೆ ಇಪ್ಪುಂಡು ಪನ್ಪುನ ನಂಬಿಕೆ.ದುಂಬುಡು ಆಯಗ್ ಐವರ್ದ್ ಮಿತ್ತ್ ಪ್ರಾಯದ ಮಿತಿ ಇತ್ತುದುಂಡಲಾ,ಇತ್ತೆ

ಅಯಗ್ ಪ್ರಾಯದ ಮಿತಿ ಇಜ್ಜಿ.ಅಯೆ ಕುಟುಂಬದ ಮಾತೆರೆನೊಟ್ಟುಗು ಬೊಕ್ಕ ಗ್ರಾಮದ ಸರ್ವಜಾತಿದೊಟ್ಟುಗು ಒಡಂಬಡಿಕೆಡು,ಯೆಡ್ಡೆ ಸತ್ಯ,ಧರ್ಮ,ನ್ಯಾಯ ನೀತಿಡು ಇಪ್ಪೊಡು.ವ್ಯಬಿಚಾರಿ ಅದಿಪ್ಪರ ಬಲ್ಲಿ,ಶುದ್ದಚಾರಡು, ದೈವೊಲೆನ ಬಗ್ಗೆ ಭಯ ಭಕ್ತಿ ಇಪ್ಪೊಡು,ದೈವನಿಷ್ಠೆ,ಸ್ವಾಮಿನಿಷ್ಠೆ ಬೋಡು ಪನ್ಪಿ ನಿಯಮ ಉಂಡು.ಇಡೀ ಕುಟುಂಬಗು ಸರ್ಕೆ ಅದಿತ್ತುನ ವ್ಯಕ್ತಿನು ಆಯ್ಕೆ ಮನ್ಪೊಡು.ನೆನ್ನ್ ಗ್ರಾಮ ಸಮಸ್ತೆರುಲಾ ಒಪ್ಪೊಡು.

ಅಯಿರ್ದು ಬೊಕ್ಕ ಕುಟುಂಬದ ಅಧಿಕಾರದ ದೈವೊಲೆಡ ನೆನೆವರಿಕೆ ಮಂತುದು,ಅ ದೈವೊಲೆನ ಅಪ್ಪಣೆ ಪಡೆಯೊನೊಡು,ಪುರ್ಪಲಾ ದೆತ್ತ್ ತೂಪೆರು.

ಅ ಕುಟುಂಬದ ದೈವೊಲೆಗು ಅಯನ ಲೆಕ್ಕೊಡು ಸೇವೆ ಕರ್ಪೊಡು.

ದಾಯೆ ಪಂಡ ಮೂಲು ನಮಕ್ಕ್ ಅಧಿಕಾರಗು ಬರ್ಪುನವು ಕುಟುಂಬದ ದೈವೊಲು.ಕೂಡು ಕುಟುಂಬದ ವೊಂಜಿ ವ್ಯಕ್ತಿನು ರಾಜ್ಯದ ಕಲಕ್ಕ್,ದೈವೊಗು ಬುಡುದು ಕೊರ್ಪುನ ಪಂಡ ಅವ್ಬೊಂಜಿ ಅತ್ ಸುಲಭದ ಕಾರ್ಯ ಅತ್ತ್,ನೆಕ್ಕು ಕುಟುಂಬದ ದೈವೊಲೆನು ಅಂದ್ ಮಂತೊನವೊಡು,ಒಡಂಬಡಿಕೆ ಮಲ್ಪವುನ ಮುಖ್ಯವಾದು ಬೊಡು.ಅಲ್ಪ ಅಪ್ಪಣೆ ಪಡೆದು ಅಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಗಡಿ ಪಟ್ಟಗು ಬೊಕ್ಕ ಧರ್ಮ ನೇಮಗು ದಿನಮಾನ ದೀಪೆರು.

ಅ ಮಾಗಣೆದ ಗುತ್ತುದಕ್ಲೆಗು,ಮಾಗಣೆದ ಬೊಂಟ್ರನಕ್ಲೆಗು, ಗ್ರಾಮದ ಬೂಡುದ ಇಲ್ಲದಕ್ಲೆಗು,ಮಾತ ಗುತ್ತುದ ಇಲ್ಲದಕ್ಲೆಗು,ಬಾರೀಕೆದ ಬೊಂಟ್ರನಕ್ಲೆಗು,ಲೆಪ್ಪುದ ಇಲ್ಲದಕ್ಲೆಗು,ಗ್ರಾಮದ ದೈವ ಚಾಕ್ರಿದಕ್ಲೆಗು,ಮಾತ ಜಾತಿದ ಗುರಿಕ್ಕಾರನಕುಲೆಗು ಹೇಳಿಕೆ ಕೊರೊಡು.

ಮೂಲು ಗಡಿ ಪ್ರಧಾನದ ಕ್ರಮಕಾರ್ಯನು ಮನ್ಪರ,ಬೊಕ್ಕೊಂಜಿ ಕಡೆಟ್ಟ್ ಗಡಿ ಅದಿತ್ತುನಾಯೆನೆ(ಜಾತಿ ಕಟ್ಟುದ ಉಲಾಯಿ ಗಡಿ ಅಯಿನ ಪೊದ್ವೆರು,ಇಜ್ಜಿಂಡ ಪಿದಾಯಿದ ಗಡಿ ಅತಿನಾಕ್ಲು) ಅದುಪ್ಪೊಡು.ಬೇತೆ ಯೆರೆಗುಲಾ ಗಡಿ ಪ್ರಧಾನದ ಕಾರ್ಯ ಮನ್ಪುನ ಹಕ್ಕು ಇಜ್ಜಿ.

ಗಡಿ ಅಪುನ ವ್ಯಕ್ತಿ ಇತ್ ದಿನೊತ್ತ ಪಂಡುದು ಶುದ್ದಾಚಾರ ಪಾಲನೆ ಮನ್ಪೊಡು.ನಿತ್ಯ ಮೀದು ಜೆಪ್ಪೊಡು. ವೊಳಿತ್ತ ಪಜೆಟ್ಟ್ ಜೆಪ್ಪೊಡು.

ಗಡಿ ಅಪಿನ ದುಂಬುನಾನಿ ಶುದ್ದಾಚಾರ ಪಾಲನೆ ಮಂತುದು, ಮೀದು ಜೆಪ್ಪೊಡು.

ಅ ದುಂಬುನಾನಿದ ದಿನ ಪರ ಬಳೆ ಇಜಿಂಡ ಪೊಸ ಬಳೆ ಮನ್ಪಾದು ಇತ್ತುಂಡ, ತುಳಸಿ ಕಟ್ಟೆದಲ್ಪ ಕೊಂಬುದ ಗಿಂಡ್ಯೆದ ಉಲಾಯಿ,ಬೊಂಡದ ನೀರು,ತುಂಬೆದ ಪೂವು,ಕೇಪುಳ ಪೂ ಪಾಡುದು,ಉರ್ಪೆಲು ಅರಿತ್ತ ಮಿತ್ತು ಕಲಸ ಕಟ್ಟುದು ಅ ಗಿಂಡ್ಯೆದ ಕೊಂಬುಗು ಬಳೆನು ತಿಕ್ಕಾದ್ ಅಯಿಕ್ಕ್ ಪತ್ತು ಸಮಸ್ತೆರ್ ಸೇರ್ದ್ ದೇಸೆ ಪಾಡೊಡು.ಅಯಿನ್ ಗಡಿ ಅಪುನಾಯೆ ಪತ್ತೊಂದು ಬತ್ತುದು ಚಾವಡಿದ ದೈವೊದ ಮಂಚಾವುಡು ದೀವೊಡು.ಅ ದಿನತ್ತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಮುಗಿಪುಂಡು.

ಬೊಕ್ಕೊಂಜಿ ವಿಚಾರ ಪಂಡ ಕಲಸದ ಕೊಂಬುಗಿಂಡ್ಯೆದ ಉಲಾಯಿ ಮೈಪುನ ಬೊಂಡ ತಾರೆರ್ದ್ ದೆಪ್ಪುನಗ ತಿರ್ತು ಬುರಿಯರ ಬಲ್ಲಿ.ಪತೊಂದು ದೆಪ್ಪೊಡು ಅಯಿನು.ನೆಲಟ್ಟು ದೀಯರ ಇಜ್ಜಿ ಇರೆತ್ತ ಮಿತ್ತ್ ದೀವೊಡು.

ಮಲ್ಪ ಗಡಿ ಅಪಿನಾಯಗ್ ಪಲಹಾರಲಾ ಅಂಚನೆ ಚಪ್ಪೆ ದೋಸೆ,ಬೆಲ್ಲತಾರಾಯಿ ಮಿಕ್ಸ್ ಮಂತುದು ತಿನ್ಯರ.(ಉಂದು ಊರು ಊರುಗು ಬದಲ್ ಇಪ್ಪು)

ನನ ಗಡಿ ಅಪಿನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಾನಿ,

ಊರುದ ಮುಖ್ಯ ಮುಖ್ಯ ಗುರಿಕ್ಕಾರ್ಲು,ಗುತ್ತು,ಬಾರೀಕೆ ಸಮಸ್ತೆರು ಅ ದಿನ  ಗಡಿ ಅಪುನ ಇಲ್ಲಗು ಬರ್ಪೆರು.(ಈ ಪೂರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಅಪಿನೆಕ್ಕ್ ದುಂಬೆ ಕೆಲವು ಕಡೆಟ್ಟು ಗಡಿ ಅಪುನಾಯಗು ಅಮೆಕರ ಸೂತಿಕಲಾ ಕರಿಪುವೆರು ಪನ್ಪುನ ಕೇಂದೆ.

ಒಂಜಿ ರೀತಿ ನನ ದುಂಬುಗು ಅ ವ್ಯಕ್ತಿ ದೈವೊಗು ಬುಡುನಾಯೆ,ಕುಟುಂಬಡ್ ಅಮೆಕರ ಸೂತಿಕ ಅಯಗ್ ನನ ದುಂಬುಗು ಇಜ್ಜಿ ಪನ್ಪಿ ಲೆಕ್ಕಚಾರಡುಲಾ ಈ ಕ್ರಮ ಅದುಪ್ಪು.ಉಂದು ಮಾತ ಕಡೆಟ್ಟ್ ಇಜ್ಜಿ.)

ಅ ದಿನ ಕಾಂಡೆ ಅ ಗಡಿ ಅಪುನ ವ್ಯಕ್ತಿ ಕಲಸನೀರು ಮೀದ್ ಶುದ್ದ ಅದುಪ್ಪೊಡು, ಪಲಹಾರ ಮನ್ಪೊಡು.ಚಾವಡಿದ ಬೊಕ್ಕ ಗ್ರಾಮೊದ ದೈವೊದ ಎದುರು ಸರ್ವೆರು ಉಂತುದು ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮನ್ಪೊಡು.ದೈವೊದ

ಚಾವಡಿದ ಎದುರು ಕದಿಕೆ ಕಟ್ಟೊಡು.

ಅಯಿತ್ತ ಉಲಾಯಿ ಗಡಿ ಅಪುನಾಯೆ ಮೀದ್ ಶುದ್ದ ಆದ್ ಬತ್ತುದು ಚಾವಡಿಡು ಇತ್ತಿನ ದೈವೊದ ಆಯುಧ ಬೊಕ್ಕ ಬಳೆ ಇಪ್ಪುನ ಕೊಂಬು ಗಿಂಡ್ಯೆ ನೀರುನು ಅಯೆನೆ ಉಲಾಯಿ ಪೋದು ಪತ್ತೊಂದು ಬತ್ತುದು,ಅಯಿನ್ ಪತ್ತುದು ಕದಿಕೆದೊಳಯಿ ಕುಲ್ಲೊಡು.(ಅರೆನ ಪಿರಾವುರ್ದು ವೊರಿ ಒತ್ತುಗು ಸಹಾಯಕೆ ಆದ್ ಉಂತೊಡು.ಅ ವ್ಯಕ್ತಿ ಈ ಕಾರ್ಯಡ್ ಮಸ್ತ್ ಶುದ್ದಚಾರ ಬೊಕ್ಕ ಗಡಿ ಪತ್ತಿನಾರೇ ಅದುಪ್ಪೊಡು.)ಅಂಚನೆ ಗಡಿ ಅಪಿನಾಯನ್ ಯೆರ್ಲಾ ಮುಟ್ಯರ ಇಜ್ಜಿ,ಕದಿಕ್ಕೆದ ಉಲಾಯಿ 

ಅಡಿಕ್ಕ್ ಹಾಸಿನ ಪದಿನಾಜಿ ಮರಂಗೆದ ದಲ್ಯಂದ ಕುಂಟುಡು ಕುಲ್ಲೊಡು.ಕೆಲವೊಂಜಿ ಕ್ರಮ ಕಟ್ಲೆ, ನೀತಿ ಬೋಧನೆ ಅಲ್ಪ ಇತ್ತಿನ ತೆರಿನ ಗಡಿ ಅಯಿನ ಗುರ್ಕಲು ಮನ್ಪುವೆರು.

ಗಡಿ ಪತ್ತಿನಾಯೆ ಲಕ್ಯರ ಇಜ್ಜಿ.ಅಯೆ ಅಲ್ಪನೆ ಕದಿಕೆದ ಉಲಾಯಿ ಕುಲ್ಲುದು ಮೋನೆಗ್ ಒಂಜಿ ಇರೆ ಪತ್ತುದು ಕುಲ್ಲೊಡು.

ಅಯಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಗುರಿಕ್ಕಾರನಕುಲು ತುಳುನಾಡುಡು 

ನಾನ ನಮೂನೆದ ದವಸ ಧಾನ್ಯ ಇತ್ತುಂಡಲಾ,ವೊವ್ವಂಡಲಾ ಒಂಜಿ ಧಾನ್ಯಡು ಹೆಚ್ಚಾದ್ ಅರಿ,ಇಜಿಂಡ ಬಾರುಡು ದೇಸೆ ಪಾಡುವೆರು.ಉಂದು ಒಂಜಿ ರೀತಿ ಇತ್ತೆದ ತುಲಾಭಾರದಲೆಕ್ಕ.ಅ ಕದಿಕ್ಕೆಡು ಅಯೆ ಮುರ್ಕುನಾತ್ ದೇಸೆ ಪಾಡುವೆರು.

ನೆನ್ನು " ಅಳತ್ತ್ ಕಟ್ಟುನ" ಕ್ರಮ ಪಂಡುದು ಪನ್ಪೆರು.

(ಈ ಕ್ರಮ ಇತ್ತೆ ಮಜೊಂದು ಬೈದು‌ಂಡು

ಉಂದು ವೊಂಜಿ ರೀತಿ ಅ ಗಡಿ,ಬಳೆ ಅಪಿನ ವ್ಯಕ್ತಿನು ರಾಜ್ಯೊದ ಕಲಟ್ಟು ಮಾರುನ,ಅಯನ್ ದೈವೊಗು ಬುಡುದು ಕೊರ್ನ ಪಂಡುದುಲಾ ಪನೊಲಿ.ಮೂಲು ಅಯೆ ನನ ದುಂಬುಗು ರಾಜ್ಯದ ಸಮಾಕ್ಷಮಗು ಸೇರಿನ ವ್ಯಕ್ತಿ ಪಂಡುದು ಪನೊಲಿ.ಆಯೆ ಕುಟುಂಬದ ಜೀವಂತ ಜನಕ್ಲೆನ ಒಡಂಬಡಿಕೆರ್ದು ಪಿದಾಯ್ ಪೋಯಿನ ಪಂಡುದುಲಾ ಪನೊಲಿ.

ಮೂಲು ಅ ಧಾನ್ಯಲು ಮಾತ ಅ ಗಡಿ ಅಪಿನ ಇಲ್ಲದಕ್ಲೆಗು ಸೇರುಂಡು.)

ಅಯಿರ್ದು ಬೊಕ್ಕ ವಿಧಿ ವಿಧಾನಲೆನು ಪಂಡುದು,

ಅಲ್ಪ ಅ ಕಲಸನು ಗಡಿ ಅಯಿನ ಇತರ ಗುರ್ಕಾಲು ಮಾತೆರ್ಲಾ ಮುಟ್ಟುದು ಮೂಜಿ ಸರ್ತಿ ಗಡಿ ಅಪುನಾಯನ ತರೆಕ್ಕ್ ದಾರೆ ಮೈಪುವೆರು.ಮೂಲು ಬಳೆನು ಅಯೆನೆ ಅಯನ ಕೈಕ್ಕ್ ದೀವೊನ್ನ.

ಯೆರ್ಲಾ ಕೈಕ್ಕ್ ಬಳೆ ಪಾಡುನ ಕ್ರಮ ಇಜ್ಜಿಗೆ.(ಉಂದು ಅರೆನ ಇಲ್ಲಡ್ ಅಯಿನ ಕಟ್ಲೆ,ಉಂದು ಪೂರ ಊರುಡು ಅವೊಡು ಪನ್ಪಿ ನಿಯಮ ಇಪ್ಪಂದು)

ಅಯಿರ್ದು ಬೊಕ್ಕ ಅಲ್ತುರ್ದು ಲಕ್ಕಾದ್ ದೈವದ ಕೋಣೆಗು ಪೊಗ್ಗುದು ದೈವೊದ ಅಯುಧ ಗಿಂಡ್ಯೆನೀರು ಅಲ್ಪ ದೀದು, ಮಂಚಾವುಡು ಐನ್ ಬಚ್ಚಿರೆ ಒಂಜಿ ಬಜ್ಜಾಯಿದೊಟ್ಟು ಎಣ್ಣೆ ದೀದು ಹಿರಿಯಾಕ್ಲೆನ ಕಟ್ಟುದ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಂತುದು,ದೀಡಿನ ಎಣ್ಣೆ ಅಯೆನೆ ದೆತೊನೊಡು,ಅಯೆ ಎಣ್ಣೆ ಪೂಜಿದ್,ಮೀದ್ ಬುರೊಡು.ಮೀಯರ ಪೋನಾಗ ಕೈಟ್ಟ್ ಗಿಂಡೆ ನೀರು ಪತೊಂದು ಪೋವೊಡು.ಅಲ್ತು ಬತ್ತುದು 

ಅನಾಧಿ ಕಾಲೊದ ತುಳುವೆರೆ  ತುತ್ತೈತ ಮದ್ಮಯ ಐತೊದ ಕಚ್ಚೆ,ತರೆಕ್ಕು ತರೆತ್ರ,ಅಡ್ಡ ಜನಿವಾರದ ಸಾಲು ಕಟ್ಟುದು,ತರೆತ್ತ ತರೆತ್ರಗು ಒಂಜಿ ತುಂಡು ಪುರ್ಪ, ಸಿಂಗಾರ ಆದ್ ಬರೊಡು‌.ವೊರ ಕಟ್ಟಿನ ತರೆತ್ರ ಯೆಪಗುಲಾ ಜಾರಿಯರ ಬಲ್ಲಿ ಪನ್ಪಿ ನಿಯಮ ಉಂಡು.ಅಂಚನೆ ಚಾಕ್ರಿದ ಗಡಿ ಆಂಡ ತರೆತ್ರಡು ಅರ್ಕಟ್ಟ್ ಪಾಡಂದಿನ ರಡ್ಡ್ ಮುನ್ನಿ(ಉದ್ದ ಜುಟ್ಟು)ಬುಡೊಡು.

(ನೆಟ್ಟು ನನೊಂಜಿ ವಿಚಾರ ತೆರಿಪವೆ ದುಂಬುದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಅಕಸ್ಮಾತ್ ಇಜಿಂಡ ಪ್ರಾಯ ದಂಗುದು ತೀರುದು ಪೊಯೆರುಂಡ,ಅ ಕಲಟ್ಟ್ ಅಲ್ಪ ಗಡಿ ಅಯಿನಾಯೆ ಯೆರಂಡಲಾ ಇತ್ತುಂಡ, ಬಳೆ ಇತ್ತಿನ ಕೈಕ್ಕ್ ಆನೆ ನಾರ್,ಪಿಲಿ ನಾರ್ ಪನ್ಪಿನ ರಡ್ಡ್ ಮೂಜಿ ಕಾಡುದ ಗಟ್ಟಿ ನಾರುನ್ ಮಡಿಕೆ ಮಂತುದು ಕಟ್ಟುದು ಅಯನ ಕೈಯಿಕ್ಕ್ ಕದಿಕೆ ಪಂತಿಡು ತಾರಾಯಿದ ಎಣ್ಣೆ ಪೂಜಿದು ಬಳೆನು ಚಂದನದ ಕೊಂಬುಗು ಜಾರಾದು ಕರಜನೆ ಇಜಿಂಡ ಕರಡಿಗೆಡು ದಿಂಜಾದ್ ದೀವೊಡು.

ವೊರ ಬಳೆ ಅತಿನಾಯೆ ಸೈಪುನೆಟ್ಟ ಮುಟ್ಟ ಅಯನ ಬಳೆ ಜಾರಾಯರ ಇಜ್ಜಿ,ಅಯೆ ಜಾರದ್ ಕೊರ್ರಗುಲಾ ಇಜ್ಜಿ)

ಅಯಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಅಯೆ ಚಾವಡಿಡು ಸೋಮ ದೀದ್ ಅಯಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ದೈವೊಲೆಗ್ ಪರ್ವ ತಂಬಿಲ ಆಯನ ಲೆಕ್ಕೊಡು ಕರಿಪ್ಪೊಡು‌,ಅಯೆನೆ ದೈವೊಗು‌ ಮದಿಪೊಡು.ಅಲ್ಪರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಅ ಮಣ್ಣುದ ಸರ್ವ ಯೆಡ್ಡೆ ಕಾರ್ಯಗ್ ಅಯೆ ಪ್ರಧಾನ ಅದುಪ್ಪುವೆ.ಅಯನ್ "ಗಡಿಅಯಿನಾರ್" "ಬಳೆ ಅಯಿನಾರ್" ಪಂಡುದಾಲ ಲೆಪ್ಪುವೆರು.

ದೈವದ ಚಾವಡಿಡ್ ಮನ್ಪುನ ಕಾರ್ಯ ಮುಗಿತುದು ಕೈಮುಗಿದು ಬತ್ತಿನಕ್ಲೆಗು ವನಸ್ ಸೇವೆ ನಡಪುಂಡು.

ಆಯಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಗಡಿ ಭಾಮದ ನೇಮ ರಾತ್ರೆ ದೈವೊಲೆಗ್ ಅಪುನಿ.ಅಲ್ಪ ಚಾವಡಿದ ಯಾ ಗ್ರಾಮೊಡು ಅಧಿಕಾರ ಪಡೆಯಿನ ಅ ಇಲ್ಲದ ಮೂಲ ದೈವ ಕೆಲವೊಂಜಿ ಕಟ್ಲೆ ಮಂತುದು ಅಯನ್ ಮೂಲ ಪುದರುಡು ಲೆಪ್ಪುಂಡು,ಉಂದುಲಾ ಗಡಿ ಪ್ರಧಾನಡು ಒಂಜಿ ಪ್ರಮುಖವಾಯಿನ ಅಂಗ.ಮೂಲು ದೈವಗ್ ಮದಿಪರ,ದೈವೊದ ಆಯುಧ ಪತ್ತರ,ಮುಗ ಪತ್ಯರ ಪೂರ ಆಯೆನೆ ಪ್ರಧಾನ.

ದೈವ ಅಯಗ್ ನ್ಯಾಯ ನೀತಿದ ಪಾತೆರ,ಸತ್ಯ ಧರ್ಮದ ಪಾತೆರ,ಎಚ್ಚರಿಗೆದ ಪಾತೆರ ಕೊರ್ದು ಕಡೆಕ್ಕ್ "ಕಟ್ಟೊತ್ತರ" ಬೂಲ್ಯ ಕೊರ್ಪುಂಡು.ಇಡೆಗ್ ಅಯನ ಗಡಿ ಪಟ್ಟದ ಕ್ರಮ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಆಂಡ್ ಪನ್ಪಿ ಕ್ರಮ.

ಕಟ್ಟೊತ್ತರದ ಬೂಲ್ಯ ಪತ್ತೆರೆ ಅಧಿಕಾರ ಇಪ್ಪುನಿ ಗಡಿ ಅಯಿನಾಯಗು ಮಾತ್ರ.

ಊರುರ್ದು ಊರುಗು ಪೊಯಿಲೆಕ್ಕನೆ ಈ ಗಡಿ ಅಪುನೆಕ್ಕ್ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಕ್ರಮ ಅವೊಂದು ಪೊಪುಂಡು.

ಉಂದು ಒಂಜಿ ಭಾಗೊದ ಕ್ರಮ ಆಂಡ,ನನ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಊರುಡು ಬೇತೆ ಬೇತೆ ರೀತಿದ ಕ್ರಮೊಟ್ಟು ಈ ಗಡಿ ಅಪುಂಡು.

ಒಂಜಿ ಕುಟುಂಬದ ವ್ಯಕ್ತಿನು ಆಯ್ಕೆ ಮನ್ಪೊಡು.ಅಯೆ ಗಡಿ ಪತ್ತೊಲಿ ಪಂಡುದು ಕುಟುಂಬದೊಟ್ಟು,ಮಾಗಣೆ,ಗ್ರಾಮದ ಗುತ್ತು,ಬಾರೀಕೆದಕ್ಲು ಒಮ್ಮತ ಪನೊಡು.ಅಯಗ್ ಸಾವುಸಲೆ ಕರ್ಪೊಡು,ಚಾವಡಿದ ದೈವೊಗು ಕಳಸ ಕಟ್ಟುದು,ತಂತ್ರಿ ಇಜಿಂಡಾ ಯೆರಂಡಲಾ ಅ ದೈವದ ಚಾಕ್ರಿದಕ್ಲೆಡ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮನ್ಪಾದು ದಿನಮಾನ ದೀವೊಡು,ಗಡಿ ಅಪುನ ಬಗ್ಗೆ ದೈವೊಲೆಡ ಸಂಕಲ್ಪ ಮನ್ಪೊಡು,ನಮ್ಮ ಕೂಡುಕಟ್ಟುಡು ಅವ್ವೆ ದೈವೊಗು ನೇಮ ಅವೊಂದಿತ್ತುಂಡ ಅಲ್ಪ ಈ ವಿಚಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಹರಿಕೆ ಮನ್ಪೊಡು.ದೈವದ ತಿರ್ಮಾನ ಎಂಚ ಪಂಡುದು ತೂವೊಡು.

ಇಜಿಂಡ ಇಲ್ಲಡೆ ತಂಬಿಲ ಮಂತುದು,ಬೇತೆ ಗಡಿ ಅದಿತ್ತುನಕ್ಲೆಡ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮನ್ಪಾವೊಡು,

ದೈವೊಗು ಧರ್ಮ ನೇಮ ಕೊರೊಡು.ಮೂಲು ದಾಯೆ ಸುರುಕ್ಕು ಧರ್ಮನೇಮ ಕೊರೊಡು ಪಂಡ ದೈವನೇ ಪನ್ಪುಂಡ "ಧರ್ಮ ಕೊರ್ದು,ಕೈ ಪತ್ತಿನ ಇಲ್ಲತ್ತ ಯೆನ್ನ" ಪಂಡುದು ಪನ್ಪುಂಡು ಅಂಚ‌.

ಧರ್ಮನೇಮಡು ಗ್ರಾಮದ ತಂತ್ರಿದಾರ್, ಮಾಗಣೆಗುತ್ತುದಕ್ಲು,ಮಾಗಣೆ ಬೊಂಟ್ರನಕ್ಲು,ಜಾತಿ ಸಂಗತೆರು,ಗುತ್ತುಬಾರಗೆರು,ಬಾರೀಕೆ ಬೊಂಟ್ರನಕ್ಲೆನ ಉಪಸ್ಥಿತಿಡೇ ಅಯಿಕ್ಕ್ ಅಪಿನ ಕ್ರಮ ಮಂತುದು ದೈವೊದ ಎದುರು ಕುಟುಂಬದಕ್ಲು,ಬೊಕ್ಕ ಗಡಿ ಅಯಿನ ಪೊದ್ವೆರುನಕ್ಲು,ಇಜಿಂಡ ವೊವ್ವಂಡ ಗಡಿ ಅತಿನಾಯೆ ಸೇರ್ದು,ಅರಿತ್ತ ಮುಡಿತ್ತ ಮಿತ್ತು ಕುಲ್ಲಾದ್ ಬಳೆ ಪಾಡೊಡು.ಅಯಿರ್ದು ಬೊಕ್ಕ ದೈವ ಅಯನ ಕೈ ಪತ್ತುದು,ಅ ಬಳೆ ಇತ್ತಿನ  ಹಿರಿಯಾಯನ ಪುರಪು ಲೆಪ್ಪೊಡು.

ಉಂದೊಂಜಿ ಕ್ರಮ ತೆಂಕಾಯಿಡು ಹೆಚ್ಚಾದು  ಅಪುಂಡು.

ಅಂಚನೆ ಬಡಕಾಯಿಡು‌ ರಾಜನ್ ದೈವೊಲೆನ ಮಾನೆಚ್ವಿಲುಡು ಗಡಿ ಅಪಿನ ಕ್ರಮಲಾ ಉಂಡು‌.ಬಡಕಾಯಿಡು ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಕ್ರಮೊಟ್ಟು ಗಡಿ,ಪಟ್ಟಿ,ಎಣ್ಣೆ ಅಪುನ ಕ್ರಮ ಉಂಡುಗೆ‌.

ಅಂಚನೆ ಗ್ರಾಮೊಡು ದೈವೊಲೆ ಚಾಕ್ರಿಗು ಪಟ್ಟಿ ಅಪುನ ಕ್ರಮ ಇಂಚ ಉಂಡು.ಗ್ರಾಮೊದ ದೈವದ ನೇಮಡು ಕೊಡಿ ಇರೆಟ್ಟ್ ಐನ್ ಬಚ್ಚಿರೆ,ಒಂಜಿ ಬಜ್ಜಯಿ,ಒಂಜಿ ಕಾಲ್ ರೂಪಾಯಿ ದೀದ್ ಪಟ್ಟಿ ಅಪುನಾಯಗ್  ಕೊರ್ಪುನ.ನೆಕ್ಕ್ ಗುತ್ತು ಬಾರಗೆರು,ಬರ್ಕೆ ಬೊಂಟ್ರೆರು,ಪದಿನಾಜಿ ಜಾತಿ ಬಾಲೆಲು ಒಪ್ಪಿಗೆ ವೊತ್ತೊನೊಡು‌.ಪಟ್ಟಿ ಅಯಿನಕ್ಲೆಗು ಕೆಲವೊಂಜಿ ನಿಯಮ ಸಡಿಲಿಕೆ ಉಂಡು.ದಾಯೆ ಪಂಡ ಉಂದು ರಡ್ಡ್ ಕಟ್ಟುದ ಜನಕ್ಲೆಗುಲಾ ಅಪುಂಡು.(ಮಾಹಿತಿ:- ಶಶಾಂಕ್ ನೆಲ್ಲಿತ್ತಾಯ ಬಲ್ನಾಡು)

ನನೊಂಜಿ ಎಣ್ಣೆ ಅಪಿನ ಕ್ರಮ ಉಂಡು.ವೊವ್ವಂಡಲಾ ಇಲ್ಲೆಚ್ಚಿದ ದೈವೊಲೆಗು ದರ್ಶನಗು ಮತ್ತು ಚಾಕ್ರಿಗು ಉಂತ್ಯರ ಈ ಕ್ರಮ ಮನ್ಪುವೆರು.ಮೂಜಿ ತಕ್ಕಣದ ಎಣ್ಣೆ ಪನ್ಪೆರ್.ಉಂದು ಬಡಕಾಯಿ ಭಾಗೊಡು ಬೈದ್ಯರ್ಲೆನ ಪೂ ಪೂಜಾನೆಗು ಗರಡಿಡು‌ ಮಾನೆಚ್ವಿಲುಡು ಅಪುಂಡು.ತೆಂಕಾಯಿಡ್ ಬೈದೆರ್ಲೆನ ನೇಮಡುಲಾ ಅಪುಂಡು ಪನ್ಪುನ ಕೇಂದೆ.

ಬಡಕಾಯಿಡು ಇಲ್ಲೆಚ್ಚಿದ ದೈವೊಗು ಎಣ್ಣೆ ಆಪಿನ ಕ್ರಮ ಉಂಡು.ಮೂಲು ಎಣ್ಣೆಡು ದರ್ಶನದ ಎಣ್ಣೆ,ಚಾಕ್ರಿದ ಎಣ್ಣೆ ಪಂಡುದು ಉಂಡು.ಸುರುಕ್ಕಾದು ಅಯನ ಕುಟುಂಬದ ದೈವೊಲೆನ ಅನುವು ದೆತ್ತೊಂದು,ಅಯನ್ ಕುಟುಂಬದ ದೈವೊಲು ಬುಡುದು ಕೊರೊಡು,ಅಯೆ ಶುದ್ದ ಕಲಸ ಮೀಯೊಡು

ಅಯಿರ್ದು ಬೊಕ್ಕ ಇಲ್ಲೆಚ್ಚಿದ ನೇಮಡು ಅಯಗ್ ದೈವ ಮೂಡಾಯಿ ಮೋನೆ ಪಾಡುದು ಉಂತುದು ಇಪ್ಪುನಾಗ,ಅಯೆ ಪಡ್ಡಾಯಿಗ್ ಮೋನೆ ಪಾಡುದು ದೈವದ ಎದುರು ದೊಗ್ಗುಲು ಪಾಡುದು ಕುಲ್ಲೊಡು.ಕುಟುಂಬದಕ್ಲೆಡ ದೈವ ಅಯನ್ ಬುಡುದು ಕೊರ್ಯೆರ ಸಹಮತ ಕೇನುಂಡು. ಅಕ್ಲ್ ಬುಡುದು ಕೊರ್ರ ಸಹಮತ ಕೊರಿಬೊಕ್ಕ,ಅಯಗ್ ನೀತಿ ಬೋಧನೆ,ಕಟ್ಟು ಕಟ್ಲೆ ಕ್ರಮ,ನನ ದುಂಬು ಯೆಂಚ ನಡಪೊಡುಂದು ಪಂಡುದು ಕೊರ್ಪುಂಡು. ಅಯಿರ್ದು ಬೊಕ್ಕ‌ಮೂಜಿ ಬಚ್ಚಿರೆ ಒಂಜಿ ಬಜ್ಜಯಿ ಪತ್ತುದು ಅಯನ ಪಿರಾವುರ್ದು ಬತ್ತುದು ತರೆಕ್ಕ್ ಬಚ್ಚಿರೆ ಬಜ್ಜಯಿ ದೀದ್,ಕಿರುವಾಲ್ ಪತ್ತುದು ಎಣ್ಣೆ ಮೈತುದು ಪೂಜುನ.ಅಯಿರ್ದು ಬೊಕ್ಕ ಅಯೆ ಮೀದು ಮಡಿ ತುತ್ತುದು ಬತ್ತುದು ಉಂತೊಡು,ಅಯನ್ ದೈವ ದರಿಪವೊಡು.ಆಯುಧ ಮಣಿ ಅಯಗ್ ಪಗತ್ತುದು,ಉಂತುನ ಮಾನಿ ಪಿರಿಯುನ.ಉಂದೊಂದು ಇಲ್ಲೆಚ್ವಿದ ಪಂಜುರ್ಲಿ ಸಮೇತವಾದು ಕೆಲವು ದೈವಲೆಗ್ ಚಾಕ್ರಿಗು ಎಣ್ಣೆ ಅಪಿನ ಕ್ರಮ.

ಅಂಚನೆ ಗ್ರಾಮದ ದೈವೊಲೆನ ಚಾಕ್ರಿಗ್ ಎಣ್ಣೆ ಅಪಿನ ಕ್ರಮ ಉಂಡು.ಉಂದುಲಾ ಗ್ರಾಮ ಸಮಸ್ತೆರೆನ ಎದುರು‌ ಅಪುನ ಕ್ರಮ.ಮೂಲು ಅ ಎಣ್ಣೆ ಅಯಿನ ವ್ಯಕ್ತಿ ಪರಲೋಕ ಸೇರಿಯೆರುಂಡ ಅರೆನ ಎಣ್ಣೆ ಪಿರ ದೆಪ್ಪುನ ಕ್ರಮಲಾ ಉಂಡು.ನೆಕ್ಕ್ ಗುತ್ತು ಬಾರೀಕೆ ಗ್ರಾಮ ಸಮಸ್ತೆರ್ ಸೇರ್ದ್, ಅ ವ್ಯಕ್ತಿರ್ದು ಹಿರಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿ ಇತ್ತೆಂಡ ಅಯೆ ಅ ವ್ಯಕ್ತಿಗ್ ತರೆಕ್ಕ್ ಮೈಯಿಕ್ಕ್ ಎಣ್ಣೆನ್ನು ಪಾಡುದು ಉಲ್ಟಾ ಇಸುದು ಸೀಂಟುದು ದೆತ್ತುದು ಒಂಜಾ ವಿಸರ್ಜನೆ ಇಜಿಂಡಾ ದೈವೊದ ಮಂಚಾವುಡು ದೀವೊಡು  ಪನ್ಪಿ ಕ್ರಮ ಉಂಡು.ಅಯಿರ್ದು ಬೊಕ್ಕ ಸಾವು ಸಲೆ ಕರಿತುದು,ಅಯನ ಕುಲೆನ್ ಮಾಣಿಚ್ಚಿಲುಡು ಬುಡ್ಪಾದು,ಸದ್ಗತಿ,ಸತ್ಕರ್ಮಗಳೆನು ಮಂತುದು,ದೈವದ ಚಾವಡಿ ಸುದ್ದ,ತಂಬಿಲ ಪರ್ವ ಆದ್,ಅ ದಿನ‌ ಕುಡೊರಿಯಗ್ ಎಣ್ಣೆ ಕೊರ್ಪುನ ಕ್ರಮ.

ನನ ಬಡಕಾಯಿಡು ಬರ್ಕೆದ ಬಾಮದ ಗಡಿ ಅಪಿನ ಕ್ರಮೊನು ತೂಂಡ ವೊಂತೆ ಕ್ರಮ ತೆಂಕಾಯಿದಲೆಕ್ಕನೆ ಇತ್ತುಂಡಲಾ,ಕೆಲವೊಂಜಿ ಕ್ರಮಕ್ಕುಲು ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಉಂಡು. ಕುಟುಂಬದ ವೊಂಜಿ ವ್ಯಕ್ತಿನು ಆಯ್ಕೆ ಮನ್ಪೊಡು.ಅಯೆ ಅವೊಲಿ ಪಂಡುದು ಕುಟುಂಬದ ಸರ್ವೆರೆನಲಾ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಬೊಡು.ಕುಟುಂಬದ ದೈವೊಲು ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯೆರೆಡ ಕೇಂದ್ ಅಯನ್ ಬುಡುದು ಕೊರೊಡು. 

ಊರು ಕೂಡುಕಟ್ಟುದ ಮಾತೆರೆನುಲಾ ಲೆಪ್ಪೊಡು.ಶುದ್ದಾಚಾರರ್ದು ಪತ್ತುದು ಮಾತ ಕ್ರಮಲಾ ಅವೊಡು.ಅಂಚನೆ ಅಯಗ್ ಸಾವು ಸಲೆ ಬೊಜ್ಜ ಕರ್ಪೊಡು.

ದಿನಮಾನ ದೀದ್ ಅಸ್ರಣ್ಣೆರು, ಗುತ್ತು,ಬಾರೀಕೆ,ಪದಿನಾಜಿ ಜಾತಿ ಗುರ್ಕಾರ್ಲೆನ ಉಪಸ್ಥಿತಿಡೇ ಮಾಣೆಚ್ಚಿಲುಡು ಅಯಗ್ ಕ್ರಮ ಪ್ರಕಾರ ವೊವ್ವಂಡಲಾ ಗುತ್ತುದ ಗಡಿತ್ತಾಯೆ,ಇಜಿಂಡ ಬರ್ಕೆದ ಅವ್ವೆ ದೈವದ ಗಡಿ ಅಯಿನಾಯೆನೇ ಬಳೆ ದೀವೊಡು.ಅಯನ ಪುರಪು ಪನೊಡು ಪನ್ಪಿನ ಕ್ರಮ.(ಮಾಹಿತಿ:- ಪ್ರಶಾಂತ ಪೂಜಾರಿ ಪಡುಬಾಲ್ಮೆ ಬರ್ಕೆ)

(ಈ ದುಂಬು ಪಂಡಿನ,ಗಡಿ ಅಪಿನಾಯಗ್,ಬಳೆಕ್ಕ್ ದೇಸೆ ಪಾಡುನ ಕ್ರಮ ಮಾತ ಬಡಕಾಯಿಡುಲಾ ಉಂಡು.ವೊಂತೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಇಪ್ಯರ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇಪ್ಪು)

ಅಯಿರ್ದು ಬೊಕ್ಕ ರಾತ್ರೆ ನೇಮಡು ದೈವೊದ ಎದುರು ಅಯನ್ ಕೊಡಿಯಾಡಿದಲ್ಪ ಬೊಲ್ದು ದಲ್ಯಡ್ ಜೆಪುಡಾದು,ದೈವ ಗಡಿತ್ತ ಪುದರುದಾಯನ ಪುರಪು ಲೆತ್ತುದು,ಅಯಿರ್ದು ಬೊಕ್ಕ ದೈವ ಅಯನ ಕೈ ಪತ್ತೊಡು.

ಇಂಚ ಕುಟುಂಬದ ಗಡಿ ಬೊಕ್ಕ ಬಳೆ ರಡ್ಡುಲಾ ಅಯಿನಾಯೆ ಅಯಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಕೆಲವೊಂಜಿ ನಿಯಮಲೆನು ಅನುಸರನೆ ಮನ್ಪುನ ಕಡ್ಡಾಯ ಆದುಂಡು.

ಅಯೆ ಶುದ್ದತೆಗ್ ಸುರುತ್ತ ಅಧ್ಯತೆ ಕೊರೊಡು.

ಅಯಗ್ ವೊವ್ವೆ ರೀತಿದ ಸಾವು ಸೂತಿಕ ಇಜ್ಜಿ.ದಾಯೆ ಪಂಡ ಅಯನ್ ದೈವಗ್ ವೊಚ್ವಿದ್ ಕೊರ್ತೆರು ಪನ್ಪಿ ಕ್ರಮ.

ಆಯೆ ದೈವೊಗು ಸಂದಿನಾಯೆ ಪನ್ಪಿ ನಿಯಮ.

ಅಯೆ ಯೆತ್ ಅಪುಂಡ ಆತ್ ಸೌಜನ್ಯದಾಯೆ ಆದ್,ಧರ್ಮಿಷ್ಟೆ ಆದ್ ಇಪ್ಪೊಡು.ಬಾಯಿರ್ದು ಬೊರ್ಚಂದಿನ ಪಾತೆರಲು ಬರಿಯರ ಬಲ್ಲಿ.

ಕೋಪ ಶಮನ ಮಂತೊನೊಡು.

ವೊಯಿಟ್ಟುಲಾ ಆತಿ ಅಯಿನ ಆಸೆ ಇಪ್ಯರ ಬಲ್ಲಿ.

ಸಾವು ಸೂತಿಕದಾಡೆ ಪೊಂಡಲಾ ಅಯೆ ಸೈತಿನಾಯಗು ನೀರು ಬುಡ್ಯರ ಇಜ್ಜಿ,ದೂರೊಡು ಉಂತುದು ತೂವೊಲಿ.ದಾಯೆ ಪಂಡ ಆಯೆ ಇತ್ತೆ ದುಂಬುದ ಪುದರುದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಅದಿಪ್ಪುಜೆ,ದುಂಬುದ ವ್ಯಕ್ತಿಗು ಸಾವು ಬೊಜ್ಜ ಮಂತಿಪ್ಪುವೆರ್ ಪನ್ಪಿ ಕ್ರಮ.

ಸಾಂಸಾರಿಕ ಜೀವನ ಉಂಡುಂದು ಆತೆ ಹೊರತು ಆಯಗ್ ಬೇತೆ ದಾಲ ಇಜ್ಜಿ.

ಉನ್ಪುನ ತಿನ್ಪುನ ತೆನಸುಗು ಇಂಚಿನೆನೆ ತಿನೊಡು ಪನ್ಪಿನೆಕ್ಕ್ ಕಟ್ಟಲೆ ಇಜ್ಜಿಂಡಲಾ,ಮಣ್ಣುದ ಅಡಿಟ್ಟು ಬೊಳೆಪುನ ಕಂಡೆ ಸೂನೆ ಕೆರೆಂಗ್,ಉಪ್ಪೆರೆಂಗ್ ಪನ್ಪಿ ಕಂಡೆದ ಕಜಿಪ್ಪು ತಿನ್ಯರ ಬಲ್ಲಿ ಪನ್ಪೆರು.ದಾಯೆ ಪಂಡ ದುಂಬುದ ಕಾಲೊಡು ಇಲ್ಲಡ್ ಕಿದೆ ನಿಲಿಕೆ ಕಂಜಿ ಕೈಕಂಜಿಲು ಇತ್ತ,ಅಯಿಟ್ಟ್ ಪೆತ್ತಲು ಕಂಜಿ ಪಾಡಿ ಬೊಕ್ಕ ಅಯಿತ್ತ ಕಜೊಲೆ ಬಲ್ಲುನು ವೊಲಾಂಡಲಾ ಕವುಂತುದು ಅಯಿತ್ತ ಮಿತ್ತ್ ಈ ಕೆರೆಂಗು ನಡೊಂದು ಇತ್ತೆರುಗೆ,ಅವು ಭಾರಿ ಸಮೃದ್ಧವಾದ್ ಬುಳೆಯೊಂದು ಇತ್ತುಂಡು,ಆಂಡಲಾ ಅವು ಅಶುದ್ದ ಆಂಡ್ ಪನ್ಪಿ ಲೆಕ್ಕಚಾರಡು ಅಯಿನ್ ತಿನ್ಯರ ಬಲ್ಲಿ ಪನ್ಪೆರ್.ಗಡಿ ಪತ್ತಿನಾಯಗು ಅಯನ ಇಲ್ಲಡು ವನಸುಗು ಸ್ವಂತ ಬಟ್ಟಲು(ಕಂಚಿದ ಬಟ್ಟಲು ಇತ್ತುಂಡ ಯೆಡ್ಡೆ )ಬೊಡು.

ಇಲ್ಲದ ಆಡುಗೆಡು ಸುರುತ್ತ ವನಸ್ ಆಯಗ್ ದೆತ್ತುದು ದೀವೊಡು.ದಾಯೆ ಪಂಡ‌ ಮಡೆ ಮೈಲಿಗೆ ಮನ್ಪರ ಬಲ್ಲಿ ಪಂಡುದು.

ಪಿದಾಯಿಡು ಉನ್ಪುಂಡ ಕೊಡಿ ಇರೆಟ್ಟು ಉನೊಡು.ಒಂಜಿ ವೇಳೆ ಕೊಡಿ ಇರೆ ತಿಕ್ಕುಜಿ ಪಂಡ ಕಡೆ ಇರೆತ್ತ ಕೊಡಿ ಭಾಗದ ರಡ್ಡ್ ಎಸಲು ಪರಿತ್ತುದು ಅಯಿನು ರಡ್ಡೆನು ಜೋಡಾದು ಕಟ್ಟುದು ಉನೊಡು,ಇರೆನು ಅಡ್ಡ ಪಾಡುದು ಉನ್ಯರ ಬಲ್ಲಿ.ನೀಟಾ ಪಾಡುದು ಉನೊಡು.

ಇಲ್ಲಡ್ ಉನ್ನಗ ರಾತ್ರೆ ಚಿಮಿಣಿ ಪೊತ್ತಾದ್ ಉನೊಡು,ಉನ್ನಗ ಇಲ್ಲ್ ಅಡಿಪ್ಯರ ಬಲ್ಲಿ,ಜೊಕ್ಲು ಉಲಾಯ್ ಪಿದಾಯ್ ಬೊಬ್ಬೆ ದೀವೊದು ಪೋಯರ ಬಲ್ಲಿ.ವನಸುದ ಅರ್ಧಡು ಲಕ್ಯರ ಬಲ್ಲಿ,ಲಕ್ಕುಂಡ ಅಯಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ವನಸ್ ಮನ್ಪರ ಇಜ್ಜಿ.ಪಿದಾಯಿದ ಹೋಟೆಲ್ ವನಸ್ ಮನ್ಪರ ಬಲ್ಲಿ.ವೊಟ್ಟರೆ ತಿಕಿನೆನ್ ಪೂರ ಪೊಯಿನಲ್ಲ್ ತಿನ್ಯರ ಬಲ್ಲಿ.

ದುಂಬುದ ಕ್ರಮೊಟ್ಟು ಜೋಡು(ಚಪ್ಪಲಿ) ಪಾಡ್ಯರ ಬಲ್ಲಿ,ಆಂಡ ಇತ್ತೆದ ಕಾಲಮಾನಗ್ ಜೋಡು ಪಾಡೊಡಪುಂಡು.ಗಡಿ ಪತ್ತಿನಾಯೆ

ವೊವ್ವೆ ರೀತಿದ ವೃತ ನಿಯಮ ಪತ್ಯರ ಇಜ್ಜಿ,ಮುಡಿಪುಗು ದುಡ್ಡು,ತರೆಟ್ಟ್ ತುಂಬೊಂದು ದೇವೆರೆ ಯಾತ್ರೆ ಮನ್ಪರ ಇಜ್ಜಿ,(ಉದಾಹರಣೆಗು ತಿರುಪತಿ,ಶಬರಿಮಲೆ ಯಾತ್ರೆ ಇಂಚಿನವು)

ದೇವೆರೆಗು ಪರಕೆ ಪಾಡ್ರ ಇಜ್ಜಿ,ವೊವ್ವೆ ದೈವೊಲೆಗ್ ಪರಕೆ ಪನ್ಯರ ಇಜ್ಜಿ.

ಗ್ರಾಮೊದ ದೈವೊಲೆಗ್ ಇಜಿಂಡ ಇಲ್ಲದ ದೈವೊಲೆಗ್ ಕೈಲು ಕಡ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ,ದಿನಮಾನ ಅಯಿಬೊಕ್ಕ ಚಾವಡಿಡು ನಿತ್ಯ ರಾತ್ರೆ ಮೀದ್ ವೊಲಿತ್ತ ಪಜೆಟ್ಟ್ ಜೆಪ್ಪೊಡು.ಅಯಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ನೇಮ ನೆರಿ ಮುಗಿಪುನೆಟ್ಟ ಅಂಗಿ ಪಾಡ್ರ ಇಜ್ಜಿ.

ಗ್ರಾಮದ ಮದ್ಮೆ ಮಸಿರಿ,ಪಂಚಾದಿಗೆ ಇಂಚಿನ ಕಾರ್ಯಡು ಭಾಗಿಯಾದ್ ನ್ಯಾಯ ಧರ್ಮದ ಪರ ಇಪ್ಪೊಡು ಪನ್ಪಿನ ನಿಯಮಲೆನ್ ಪಾಲನೆ ಮನ್ಪೊಡು.

ಈ ರೀತಿಡ್ ಒಂಜಿ ಬಾರೀಕೆದ ಬೈದ್ಯಗ್ ಬಳೆ ಯಾ ಗಡಿ ಪಟ್ಟ,ಪಟ್ಟಿ ಆಂಡ ಅಯಿನ್ ಆಯೆ ಪಾಲನೆ ಮನ್ಪೊಡು.ಅ ಗಟ್ಟಿತನ ಆಯಡ ಬೊಡು.ಅಂಚಾಂಡ ಮಾತ್ರ ಈ ಬರ್ಕೆದ ಬಾಮದ ಗಡಿಕ್ಕ್,ಪಟ್ಟಿಗು ವೊಂಜಿ ಮಾರ್ಯದೆ.


Tuesday 16 November 2021

ಕುಂಟಲ್ದಾಯ ದೈವ

      ‌                  ‌‌  ‌ ಕುಂಟಲ್ದಾಯ ದೈವ

   ಸಮ್ಮಲೆ ದಂಡ್ ಗ್ ಪೋದಿಪ್ಪುವೆರ್ . ಮರ್ಮಯೆ ಮೂರ್ತೆಗ್ ಪೋದಿಪ್ಪುವೆ. ಒಂಜಿ ಕಡ್ಯ ಕೋರಿದ ಕಜಿಪು ಒಂಜಿ ಕಡ್ಯ ಉಪ್ಪಡ್ ನ್ ಮಾಮಿ ತಿಂದ್ ದ್,ಒರಿನೆನ್ ಪಟ್ಟ್ ದ್ ಮುಗಿಪುವಲ್. ಮರ್ಮಯೆ ಮೂರ್ತೆರ್ದ್ ಬಡವುಡು ಬನ್ನಗ ಉಪ್ಪಡ್, ಕೋರಿ ಕಜಿಪು ಇಜ್ಜಿ. ಮರ್ಮಯೆ ಗಂಜಿ ಪತೊಂದು ತಾರಿದ ಕುಬೆಟ್ ಕಲಿತ ಪುಳಿಟ್ ವನಸ್ ಮಂತೊಂದು ಇಪ್ಪುವೆ. ಸಮ್ಮಲೆ ದಂಡ್ ರ್ದ್ ಬನ್ನಗ ಕಜಿಪು ಇಜ್ಜಿ ದಾನೆ ಪಂದ್ ಕೋಪೊಡು ಕೇನ್ನಗ ಮಾಮಿ ಪನ್ಪಲ್, ಮರ್ಮಯೆ ಪೂರ ತಿಂದ್ ಮುಗಿತೆಂದ್. ಸಮ್ಮಲೆ ಸೀದಾ ತಾರಿ ದಡೆ ಪೋದು ಮರ್ಮಯನ್ ತಾರಿರ್ದ್ ಜಪ್ಪೆರೆ ಪಂಡ್ ದ್ ,ಆಯೆ ತಾರಿರ್ದ್ ಜಪ್ಪುನಗ, ಏಳ್ ಗಂಟ್ ಕೇರ್ಪುದ ಮಿತ್ತ್ ರ್ದ್ ಆಯನ್ ಒಯ್ತ್ ಪಾಡ್ದ್  ತಾರಿ ಮೂರುನ ಕತ್ತಿಡ್ ಅಡ್ಡ ನೀಟ ಬಂಜಿಗ್ ಕುತ್ತುದು, ನಾಲಾಯಿನ್ ಕೊಯ್ದ್ ಕೆರ್ದ್ ಕುಂಟಲ್ದ ಗುಂಡಿಗ್ ಮರ್ಮಯನ್ ಸಮ್ಮುಲೆ ಪಾಡುವೆ. ಅಲ್ಪರ್ದ್ ಮರ್ಮಾಯೆ ಕುಂಟಲ್ದಾಯ ಧೈವ ಆಪುನಿ

  ವೀಡಿಯೋ ಲಿಂಕ್:-

https://youtu.be/p_8Mi5QWoCc


Saturday 13 November 2021

ತುಳುವೆರೆ ತೂಕ,ಅಳತೆಲು

                    ತುಳುವೆರೆ ತೂಕ,ಅಳತೆಲು

ತುಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಆರಾಧನೆ ಪಡೆಯುವ ಅಣ್ಣ-ತಮ್ಮ ಎಂಬ ಅರಸು ದೈವಗಳ ನುಡಿಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ತುಳುರಾಜ್ಯದ ವಿಸ್ತೀರ್ಣ ಹೀಗಿದೆ.


"ಅಂಕೋಲ ಗಡಿರ್ದ್, ರಾಮೇಶ್ವರ ಗಡಿ. ರಾಮೇಶ್ವರ ಗಡಿರ್ದ್ ನೀಲೇಶ್ವರ ಗಡಿ, ನೀಲೇಶ್ವರ ಗಡಿರ್ದ್ ತುಳುನಾಡ ಗಡಿ, ತುಳುರಾಜ್ಯ *52 ಗಾವುದ* "

  


1 ಗಾವುದ = 48 ಮೈಲಿ = 12 ಹರಿದಾರಿ.

1 ಹರಿದಾರಿ = 4 ಮೈಲಿ

1 ಮೈಲಿ = 8 ಫರ್ಲಾಂಗು.

1 ಎಕರೆ = 40 ಗುಂಟ.

1 ಗುಂಟ = 1089 ಚದರ ಅಡಿ.

1 ಮೊಳ = 1.5 ಅಡಿ = 2 ಗೇಣ.

1 ಗೇಣ್ = 9 ಅಂಗಿಲ.

1 ಅಡಿ = 12 ಅಂಗಿಲ.

1 ಗಜ = 36 ಅಂಗಿಲ.


ಕಾಸ್,ಪಣವು,ದುಡ್ಡು

1 ತೊಲ = 1 ಬೊಳ್ಳಿದ ರೂಪಾಯಿದ ತೂಕ.

1 ರೂಪಾಯಿ = 4 ಪಾವೊಲಿ

1 ಪಾವೊಲಿ = 4 ಆಣೆ.

1 ಆಣೆ = 12 ಕಾಸ್.

ನಾಲ್ ಆಣೆ-ಇರ್ವತ್ತೈನ್ ಪೈಸೆ

ಎಣ್ಮಾಣೆ-ಐವ ಪೈಸೆ

ಪದ್ರಾಡಾಣೆ-ಎಳ್ಪತ್ತೈನ್ ಪೈಸೆ

1ಮುಕ್ಕಾಲ್=ಮೂಜಿ ರುಯಿ (ಕಾಸ್)

ರಡ್ಡ್ ಮುಕ್ಕಾಲ್ =ಅರ್ದ ಆಣೆ

1ಆಣೆ =4ಮುಕ್ಕಾಲ್..

16ಆಣೆ = 1ರುಪಾಯಿ.

ಒಂಜಿ ಪೈಸೆ =ರಡ್ಡ್ ರುಯಿ


1 ಕವಳೆ = 25ಬಚ್ಚಿರೆ

ಒಂಜಿ ಕವಲೆ-25 ಬಚ್ಚಿರೆ.

ಒಂಜಿ ಸೂಡಿ-4ಕವಲೆ-100ಬಚ್ಚಿರೆ

1 ಚೌಕ = 5 ಕವಳೆ.

1 ಕಟ್ಟ = 2 ಚೌಕ.

ಒಂಜಿ ಅಟ್ಟೆ-ನಾಲ್ ಚೆಂಡ್(ಮಲ್ಲಿಗೆ)


ಒಂಜಿ ಮುಡಿ-3 ಕಲಸೆ.

ಒಂಜಿ ಕಲಸೆ-14ಸೇರ್

ಒಂಜಿ ಮುಡಿ-37ಕಿಲೊ-42ಸೇರ್

1 ಖಂಡುಗ = 20 ಕೊಳಗ.

1 ಕೊಳಗ = 4 ಬಳ್ಳ.

1 ಬಳ್ಳ = 2 ಸೇರ್ = 4 ಪಡಿ.

1 ಪಲ್ಲ = 100 ಸೇರ್.

1 ಪರೆ = 10ಸೇರ್.

1 ಸೇರ್ = 4 ಪಾವು.

1 ಖಂಡಿ = 20 ಮಣು = 260 ಕೆ.ಜಿ

1 ಮಣು = 13 ಕೆ.ಜಿ.

1 ಕೋರ್ಜಿ = 42 ಮುಡಿ.

1ರಥಲ್- 1ಕಿಲ

ಒಂಜಿ ಬಲ್ಲ -ಒಂಜರೆ ಸೇರ್

ಒಂಜಿ ಬಲ್ಲ -ಆಜಿ ಪಾವು

ಒಂಜಿ ಸೇರ್ -ಆಜಿ ಕೊಂಡೆ

ಒಂಜಿ ಪಾವು -ಒಂಜರೆ ಕೊಂಡೆ

ಒಂಜಿ ಬಲ್ಲ=ಒಂಜಿ ಸೇರ್ ಬಲ್ಲಡ್ ಲೆಪ್ಪುನಗ ಕುತ್ತ,ಸೇರ್ ಡ್ ಲಪ್ಪುನಆಪುಂಡು.ಅಪಗ ಬಲ್ಲ ಬೊಕ್ಕ ಸೇರ್ ಸಮ ಸಮ ಆಪುಂಡು


ಮಾಯಿತಿ-ಶರಣ್ ಶೆಟ್ಟಿ ಕುರಿಯಾಲ,ರಾಧಾಕೃಷ್ಣ ಮೂಲ್ಯ,ಭಾಸ್ಕರ್ ವರ್ಕಾಡಿ,ವಿಜಯ ಕುಮಾರ್ ಕುಲಶೇಖರ



Wednesday 3 November 2021

ಬಲಿ, ಬಲಿಯಾದ ಮೋಸದ ಕಥೆ-ಲೇಖಕರು-ಸತೀಶ್ ಕಕ್ಕೆಪದವು-

                ಬಲಿ, ಬಲಿಯಾದ ಮೋಸದ ಕಥೆ

              

      ಸಾಮ್ರಾಟ ಅಶೋಕರ ಕಾಲದ ಸುವರ್ಣ ಯುಗ ಹೇಗಿತ್ತೆಂಬುದನ್ನು ಒಮ್ಮೆ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ.... ಆ ದಿನಗಳನ್ನು ಮರು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದೇ ನಮ್ಮ ಕನಸು ! ಈ ಮಾತನ್ನು ಆಗಾಗ ಉಚ್ಚರಿಸುತ್ತೇವೆ. ಅದೇ ರೀತಿ ಮಹಾಬಲಿಯು ಮೋಸಕ್ಕೆ ಬಲಿಯಾದ ದಿನವನ್ನೂ ವಿಮರ್ಶಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಬಲಿಯ ಆದರ್ಶಗಳು ಸಹ ಮೂಲನಿವಾಸಿ ಬಹುಜನರಿಗೆ ದಾರಿದೀಪಗಳಾಗ ಬೇಕಾಗಿದೆ. ಈ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಇತಿಹಾಸಕಾರರಾದ ಪೇರೂರು ಜಾರು ರವರು ಬರೆದ "ಮಣ್ಣಿನ ಮಗ ಮಹಾಬಲಿ" ಕೃತಿಯನ್ನು ಓದುತ್ತ ಒಂದಿಷ್ಟು ಬರೆಯಬೇಕು ಅನಿಸಿತು, ಬರೆದೆ.......

ಸಾಮ್ರಾಟ ಅಶೋಕನ ಯೌವನದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ತೆಂಕಣದಲ್ಲಿ ಬಲಿ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯು ಜೀವನದ ಸಂಜೆಯಲ್ಲಿದ್ದನು. ಮೂಲತಃ ಜೈನ ವಂಶಜನಾದ ಈತನು ನಂತರದ ಬೌದ್ದನಾದುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಪಂಚ ಶೀಲವೇ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯಾಗಿ ರಾರಾಜಿಸುತ್ತಿತ್ತು. "ಸತ್ಯರಾಜ್ಯ" ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ದಾನ ಧರ್ಮಗಳೇ ಊರುಗೋಲು ಆಗಿತ್ತು. ಇದು ಇಂದಿನ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದೆ. ಅದೇ ವೇಳೆ ಆರ್ಯರು ಆರ್ಯ ವೃತ್ತ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡರು. ಪಂಚ ಶೀಲದ ವಿರೋಧಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಆರ್ಯರಿಂದ ಚುರುಕುಗೊಂಡಿತ್ತು. ಆರ್ಯರ ನಾಯಕ "ಇಂದ್ರ" ಪುರದ ಅಂದರ ಮಾಡಿ ಬಲಿ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಕಬಲಿಸುವ ಚಿಂತನೆ ನಡೆಸಿದನು. ಮದಿರೆ ಮಾನಿನಿಯರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಕಲಿಕೂಟದ ಪಡೆಗಳನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿ ಪಾಲನೆ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. ಇಂದ್ರನ ಕುಠಿಲತೆಗಳು ಫಲಿಸದಿದ್ದ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ನಾರಯಣ ಮೊರೆ ಹೋದರು. ನಾರಾಯಣನು ಬಹಳಷ್ಟು ಯೋಚಿಸಿ, ದಾನ ಎಂಬುದು ಜೈನ ಹಾಗು ಬುದ್ಧ ಧರ್ಮದ ಗುಣ ಧರ್ಮ. ಸಾಯುವ ಮುನ್ನ ಏನೇ ಸಂಪಾದಿಸಿದ್ದರೂ ದಾನ ಮಾಡಿಬಿಡಬೇಕೆಂಬುದು ಜೈನ ನಿಯಮ. ಇದುವೇ ನಾರಯಣನ ಬಂಡವಾಳವಾಯಿತು.

  ಬಲಿ ಬೆರ್ಮಕುಲದವನು, ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ನಾರಾಯಣನು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ವಟು ವಾಮನನ ವೇಷದಲ್ಲಿ ಬಲಿ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯತ್ತ ಆಗಮಿಸುತ್ತಾನೆ. ಇಲ್ಲೊಂದು ಸತ್ಯಾಂಶವನ್ನು ಗಮನಿಸಲೇ ಬೇಕು. ಮೂರು ಮುಟ್ಟು ಜಾಗ ಕೇಳಿರುವುದು. ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮುಟ್ಟು ( ಸ್ಪರ್ಶ ) ಮೊಟ್ಟು ( ಹೆಜ್ಜೆ ) ಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿ ಸ್ವರೂಪವನ್ನೆ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಮೊದಲಾಗಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು, ಎರಡನೆಯದಾಗಿ ಆಕಾಶ ವನ್ನು, ಮೂರನೆಯದಾಗಿ ಬಲಿಯ ತಲೆಯನ್ನು ಮೆಟ್ಟಿದ ಕಪೋಲ ಕಲ್ಪಿತ ಕಥೆಗಳು ರೂಢಿಯಲ್ಲಿದೆ.

ಮನು ಇಡ್ಯ ಎಂಬ ತುಳು ನಾಟಕಕಾರರು ಈ ಮುಟ್ಟು ಬಳಸಿ ವಾಮನ ಮುಟ್ಟುವ ತಂತ್ರ ಮಾಡಿ ಬಲಿಯ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಂಡ ಎಂಬ ಹೊಸ ತಂತ್ರವನ್ನು ತನ್ನ "ಬಲಿ" ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದ್ದರು. ಇದನ್ನೆ ಇತಿಹಾಸಕಾರರಾದ ಪೇರೂರು ಜಾರು ರವರು

 "ನೆಲದ ಮಗ ಬಲಿಯೇಂದ್ರ" ಯಕ್ಷಗಾನದಲ್ಲೂ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿರುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.

   ಬಲಿಯು ಕೊಟ್ಟ ಮಾತಿಗೆ ಬೆಲೆ ಕೊಡುವವನು, ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡು ಬರುವವನು. ವಾಮನನಿಗೆ ಬಲಿಯು ದಾನದ ವಾಗ್ದಾನ ನೀಡಿ ಬಲಿಯಾದನು ಎಂದರೆ ತಪ್ಪಾಗಲಾರದು.

ಒಂದನೆಯ ಮುಟ್ಟು/ TOUCH ನೆಲವನ್ನು, ಅಂದರೆ ಇಡೀ ಭೂಮಂಡಲದ ಕಲ್ಪನೆ ತಪ್ಪು, ಬದಲಾಗಿ ಬಲಿಯ ಅಧೀನದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಮಾತ್ರವಾಗಿದೆ. ಎರಡನೆಯ ಮುಟ್ಟು/TOUCH ರಾಜ ದಂಡವನ್ನು, ಇಲ್ಲಿಯೂ ಬಲಿ ಚಕ್ರವರ್ತಿಗಿದ್ದ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಕಸಿದು ಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಭೂಮಿ ಇಲ್ಲದ, ಅಧಿಕಾರ ಇಲ್ಲದ ಬಲೀಂದ್ರನಿಗೆ ಮೂರನೆಯ ಮುಟ್ಟು/TOUCH ಬದುಕಿನ ದಿಕ್ಕನ್ನೇ ಬದಲಾಯಿಸಿತು. ಬಾಲಕ ವಾಮನ ಬಲಿಯ ತಲೆಯನ್ನು ಮುಟ್ಟಿದ. ಇದರ ಒಳಾರ್ಥ ತಲೆಕೊಡು ಅಥವಾ ತಲೆ ಮರೆಸು ಎಂಬುದಾಗಿತ್ತು. ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆಯನ್ನು ಅರಿತ ಬಲಿಯು ಊರು ಬಿಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದಾಗ ಅಡ್ಡ ಗಂಧದ ಬದಲಿಗೆ ಉದ್ದ ನಾಮ ಹಾಕಿದ ವಾಮನನು ಪಾತಾಳಕ್ಕೆ ಹೋಗಲು ಸೂಚಿಸುವನು.

   ತೆಂಕಣ ರಾಜ್ಯದ ಕರಾವಳಿಯ ತಗ್ಗಿನ ತಳ ನಾಡುಗಳೇ ಪಾತಾಳಗಳು. ಅಂತಹ ಏಳು ಪಾತಾಳಗಳಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಕರಾವಳಿ ತುಳುನಾಡು ಸಹ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಏಳರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಪೊತ್ತಲ. ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಇಂದಿನ ತಿರುಪತಿ ಬದಿಯ ಆಂದ್ರ ಕರಾವಳಿ. ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದ ಚೀನೀ ಪ್ರವಾಸಿ ಹುಯೆನ್ ತ್ಸಾಂಗ್ ಪಾತಾಳ- ಪೊತ್ತಲ-ಪೋತಲ್ಕಕ್ಕೂ ಬಂದಿರುವ ದಾಖಲೆ ಇತಿಹಾಸ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿವೆ. ಪೊತ್ತಲದ ಇಂದಿನ ತಿರುಪತಿಯ ಬುದ್ದಾಲಯವು ವೈಷ್ಣವಾಲಯವಾಗಿ ಬದಲಾಗಿರುವುದು ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಸತ್ಯ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಲಿಯು ದಾನ ಕೊಡುವಾಗ ತನ್ನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿಲ್ಲ, ಕೇಳಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ರಾಣಿ ಸಿರಿದೇವಿ ಕೋಪಿಸಿಕೊಂಡು "ಇನ್ನೊಂದು ರಾಜ್ಯ ಕಟ್ಟುವವರೆಗೆ ಬರಲಾರೆ" ಎಂಬ ಮುನಿಸು ಮಾತಿನೊಂದಿಗೆ ತವರು ಮನೆಗೆ ಹೋಗುತ್ತಾಳೆ. ಈ ಸನ್ನಿವೇಶದ ಹಿಂದೆ ಗಂಡನ ಸ್ವಾಭಿಮಾನವನ್ನು ಕೆದಕಿದ ಮಾತು ಆಗಿರುವುದರಿಂದ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಹೊಸ ರಾಜ್ಯ ಕಟ್ಟಲು ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ.

 ಬಲಿಯು  "ಮಹಾನದಿ" ಯಲ್ಲಿ ದೋಣಿಯೇರಿ ತನ್ನನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದ ಹಿಂಬಾಲಕರೊಡನೆ ಕಳಿಂಗ ಅಂದರೆ ಇಂದಿನ ಒರಿಸ್ಸ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಬಂದು ಸೇರುತ್ತಾನೆ. ಅನಂತರ, ಬಲಿ ತನ್ನ ಪರಿವಾರದೊಡನೆ ತೆಂಕಣದ ಕಾಳಹಸ್ತಿ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಾನೆ. ಮುಂದಕ್ಕೆ ಬಲಿಯು ಪೊತ್ತಲದಿಂದ ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ, ಮದರಾಸು, ಇಂದಿನ ತುಳುನಾಡು, ಕೇರಳ ಕರಾವಳಿಯ ವರೆಗೂ ಹೊಸ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದನು. ಇದೇ ಸತ್ಯ ಪುತ್ರ ರಾಜ್ಯದ ಉಲ್ಲೇಖ ಸಾಮ್ರಾಟ ಅಶೋಕನ ಶಾಸನಗಳಲ್ಲೂ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಸತ್ಯ ಪುತ್ರ ರಾಜ್ಯ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದಾಗ ಬಿಲ್ಲ ಕಿರುದೊರೆಯ ಮಗಳು 'ಪದ್ಮಾವತಿ'ಯನ್ನೂ ಮದುವೆಯಾದನು. ಆ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಸಿರಿದೇವಿಯೂ ಹಿಂತಿರುಗಿದ್ದಳು. 

    ಬಲಿ,ವಾಮನರ ದಾನ ಮತ್ತು ಬಲಿದಾನದಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದನೆಯ ವಿಚಾರ ದಾನವ; ಎರಡನೆಯ ವಿಚಾರ ದೇವರು. ದಾನವ ಎಂದರೆ ದಾನ ಕೊಟ್ಟವ ಬಲಿಯಾದರೆ, ಬೇಡಿದವ ವಾಮನ ದೇವರು ಎಂಬುದಾಗಿ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವುದು. ನೀಡಿದವ ದಾನವ ಕ್ರೂರಿ, ಬೇಡಿದವ ದೇವರು ಸಾಧು ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.

    ತಿರುಪತಿಯ ಸುತ್ತ ಸತ್ಯ ಪುತ್ರ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಆಳಿದ ಬಲಿ ಮಹಾರಾಜ ಮರಣ ಹೊಂದಿದ ನಂತರ ಅವರ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ಗುಡಿ/ಸ್ಮಾರಕ ಕಟ್ಟಲಾಯಿತು. ಬಲಿಯ ಜೀವಂತ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆತನಿಂದ ದಾನ ಪಡೆಯದವರೇ ಇರಲಿಲ್ಲ !

ಆ ದಾನದ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ಮರುಪಾವತಿ ಮಾಡುವ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಜನರು ರೂಢಿಗೆ ತಂದರು. ಇದನ್ನು ಹುಂಡಿ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಮರ್ಪಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಇದುವೇ ತಿರುಪತಿಯ ಹುಂಡಿಯೆಂದು ಖ್ಯಾತಿಯಾಗಿದೆ. 

    ಹೀಗೆ, ಬಲಿಯು ಬಲೀಜಿಯಾಗಿ, ಬಾಲಾಜಿ ಹೆಸರು ಪಡೆದಿರುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ತಿಮ್ಮಪ್ಪ ಎಂಬ ಹೆಸರು ತಿರು+ಮಲೆಯ+ ಅಪ್ಪ ಎಂಬುದರಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ತಿರುಮಲಪ್ಪ+ತಿರುಮಪ್ಪ+ ತಿಮ್ಮಪ್ಪ ಎಂದಾಗಿದೆ. ತಿರು ಎಂದರೆ ಶ್ರೀ , ಮಲೆ ಎಂದರೆ ಬೆಟ್ಟ, ಅಪ್ಪ ಎಂದರೆ ಹಿರಿಯ, ಮೂಲಜ ಎಂದು ಅರ್ಥ. ತಿರುಪತಿಯ ಮೇಲೆ ತಮಿಳು ಅರಸರ ಪ್ರಭಾವ ತುಂಬಾ ಹೆಚ್ಚು. ಅಲ್ಲಿ ದೊರೆತ ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಐದನೆ ನಾಲ್ಕು ಪಾಲು ಶಾಸನಗಳು ತಮಿಳಿನವು. ಆದ್ದರಿಂದ ಅದು ತಿರು+ಪತಿ. ತಿರು, ಸಿರಿ ಇತ್ಯಾದಿ ಬಡಗಣ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಆಗುತ್ತದೆ. ಸಿರಿನಿವಾಸ,ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಹೆಸರು ಹುಟ್ಟಿದ್ದು ಹೀಗೆಯೆ. ತಿರುಪತಿಯಲ್ಲಿ ತಲೆ ಬೋಳಿಸುವುದು ಬುದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ವೈಷ್ಣವ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಪ್ರಕಾರ ಪೂರ್ತಿ ತಲೆ ಬೋಳಿಸುಂತಿಲ್ಲ. 

     ಬಲಿಯನ್ನು ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ನಾನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನೆನೆಯುತ್ತಾರೆ. ತುಳುವರು ದೀಪಾವಳಿಯಂದು ಬಲಿಯನ್ನು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸತ್ತವರನ್ನು ಹೂತು ಇಲ್ಲವೆ ಸುಟ್ಟು ಮೇಲಿನ ಮಣ್ಣನ್ನು ತುಳಸಿಕಟ್ಟೆಯಂತೆಯೆ ಒಪ್ಪಮಾಡಿ, ಅದರ ಮೇಲೆ ತುಳಸಿ ಗಿಡವನ್ನು ನೆಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಮೂಲನಿವಾಸಿಗಳು ಸತ್ತ ಹಿರಿಯರನ್ನು ನೆನೆಯುವ, ಗೌರವಿಸುವ ಆಚರಿಸುವುದು ಇಂದಿಗೂ ಇದೆ.  ಹಾಗಾಗಿ ಆಗಾಗ ಆ ಸಮಾಧಿಯನ್ನು ತುಳಸಿ ಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ನೀರು ಸುರಿದು ಸುತ್ತು ಬರುತ್ತಿದ್ದರು, ಪ್ರಸ್ತುತವೂ ಕಾಣಬಹುದು. ಮುಂದೆ ಇದು ನಿತ್ಯ ಕರ್ಮಕ್ಕೆ ಕಷ್ಟ ಸಾಧ್ಯ ಆಗಿರುವುದರಿಂದ ಮನೆಯ ಅಂಗಳದ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ನೆಟ್ಟು ನೀರು ಹಾಕಿ ಸುತ್ತು ಬರುತ್ತಿದ್ದರು. ತದನಂತರ ನೀತಿನಿಯಮಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿ ಇಲ್ಲೆ ನೆಡಬೇಕು, ಅಲ್ಲೇ ನೆಡಬೇಕು , ನೀರು ಹೀಗೆಯೇ ಸುರಿಯಬೇಕು, ಹೀಗೆಯೇ ಸುತ್ತು ಬರಬೇಕು ಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ತುಂಬಿ ತುಳಸಿ ಕಟ್ಟೆಯ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶ, ಮೂಲ ಅರ್ಥವೇ ಮರೆಯಾಗಿದೆ.

   ದೀಪಾವಳಿಯ ದಿನ ತುಳುವರು ಬಲಿಯನ್ನು ಕೂ...ಹಾಕಿ ಬರಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ತುಳಸಿ ಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲೇ. ತುಳುವರು ತುಳಸಿ ಕಟ್ಟೆಯ ಬಳಿ , ಬಲಿಯನ್ನು ಕೂಗಿ ಕರೆಯುವಲ್ಲೂ ಮೋಸ ನಡೆದಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಲೇ ಬೇಕಾಗಿದೆ. 

  ನೆಕ್ಕಿ ಎಂಬ ಮಾರುದ್ದ ಗಿಡದಡಿಯಲ್ಲಿ ಆಟವಾಡುವಾಗ, ತುಂಬೆ ಎಂಬ ಗೇಣುದ್ದ ಗಿಡದಡಿ ಕೂಟವಾಗುವಾಗ, ಮಜ್ಜಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಣ್ಣೆ ಮುಳುಗುವಾಗ, ಗದ್ದೆ ಬದುವಿಗೆ ಸೇತುವೆ ಹಾಕುವಾಗ, ಬೆಕ್ಕಿಗೆ ಕೋಡು ಬರುವಾಗ, ಬಂಜೆ ಎಮ್ಮೆ ಕರು ಹಾಕುವಾಗ, ಬೆಂದ ಭತ್ತ ಮೊಳಕೆ ಬರುವಾಗ, ಉಪ್ಪು ಕರ್ಪೂರ ಆಗುವಾಗ,  ಬಿಳಿ ಕಲ್ಲು ಹೂವಾಗುವಾಗ,  ಕರಿ ಕಲ್ಲು ಕಾಯಿ ಆಗುವಾಗ, ಅಂಗಳ ಹಾಸು ಪಾದೆ (ಕಲ್ಲು) ಆಗುವಾಗ, ಊರುಗೋಳಿನ ಅಜ್ಜಿ ಮದು ಮಗಳಾಗುವಾಗ ಇತ್ಯಾದಿ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಬಾ ಬಲೀಂದ್ರ ಹೇಳಿ, ಅವಾಸ್ತವ ನುಡಿಗಳ ಮೂಲಕ ಬರಲೇ ಬೇಡ ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಅಪ್ಪಟ ಮೋಸ !  ಕರೆಯುವಲ್ಲೂ ಮೋಸವೆಂದರೆ ಈ ನಾಡಿನ ಬೌದ್ಧಿಕ ದಿವಾಳಿತನವೇ ಸರಿ.

    ತುಳುವರು ಮಾತ್ರ ದೀಪಾವಳಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಅರ್ಥವತ್ತಾಗಿ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮೊದಲನೆಯ ದಿನ ಸತ್ತವರ ಹಬ್ಬ, ಸತ್ತ ಹಿರಿಯರು ಹಾಗು ಬಲಿಗೆ ಎಡೆಯಿಡುವ, ಪರಾಂಪರೆಯನ್ನು ಗೌರವವಿಸುವ ದಿನ, ಕ್ಷಣ. ಮೌನ ಆಚರಣೆಯ ದಿನ.

ಎರಡನೆಯ ದಿನ ಇದ್ದವರ ದಿನ,  ಸಾವು ಯಾರನ್ನೂ ಬಿಟ್ಟಿಲ್ಲ, ಬಿಡಲ್ಲ ! ಭೂಮಿ, ಮನೆ, ತುಳಸಿ ಕಟ್ಟೆ, ಫಸಲು ಎಲ್ಲದಕ್ಕೂ ದೀಪ ಇಡುತ್ತಾರೆ. ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಮುಖ್ಯವಾದುದು ಬಲಿಯನ್ನು ನೆನೆಯುತ್ತ ತಿರುಪತಿಯ ತಿಮ್ಮಪ್ಪನಿಗೆ ಮುಡಿಪು ಇಡುವುದು. ಇದು ಅತಿ ಮುಖ್ಯವಾದ ಅಂಶ. ಮೂಲತಃ ಬಲಿಯೇ ಬಾಲಾಜಿಯಾದ. ಆರ್ಯರ ಕರಗಳಿಗೆ ಮೂರ್ತಿಯಾದ ಬಳಿಕವೂ ಸಿಕ್ಕಿಬಿದ್ದ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಇದು ಅತಿ ಮುಖ್ಯವಾದ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. 

ಮೂರನೆಯ ದಿನ, ಇಂದಿನ ಮಕ್ಕಳು ಮರಿಗಳು ಬಲಿತು ಬಾಳಬೇಕು ಎನ್ನುವುದೇ ಈ ಹಬ್ಬದ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಬದುಕಿಗೆ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿರುವ ಎಮ್ಮೆ, ಕೋಣ, ಜಾನುವಾರು, ಉಳುಮೆಗೆ ಬೇಕಾಗುವ ಸಲಕರಣೆಗಳು, ಇಲ್ಲವೆ ಆತನ ದುಡಿಮೆಗೆ ಬೇಕಾದ, ಸಂಪಾದನೆಗೆ ಪೂರಕವಾಗುವ ಸಲಕರಣೆಗಳನ್ನು ಶುಚಿಗೊಳಿಸಿ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ,  ಈ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ ನವರಾತ್ರಿಯ ಆಯುಧ ಪೂಜೆಯು (VEPENS  WARSHIP) ಅಂದಿಗೇ ಸರಿ. ವಾಹನಗಳು ಆಯುಧಗಳಲ್ಲ, ಅದರ ಹಿಂದೆ ಮಾರಕ ಅಸ್ತ್ರದ ಕಲ್ಪನೆಯು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಬರಲಾರದು. ಬದಲಾಗಿ ಬದುಕಿನ ಭಾಗಗಳಾಗಿ, ಸಲಕರಣೆಗಳಾಗಿ ಗೌರವಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ದೀಪಾವಳಿಯ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ವಾಹನಗಳನ್ನು ಶುಚಿಗೊಳಿಸಿ  ಬದುಕಿನ ದುಡಿಮೆಗೆ, ಸಂಪಾದನೆಗೆ  ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಸಲಕರಣೆಗಳು ಎನ್ನುವ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಬರಬೇಕಾದುದು ಬಹಳಷ್ಟು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಆದುದರಿಂದ ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಅವರರವರ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೂಲನಿವಾಸಿಗಳೇ ಗೌರವಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಕಲಬುರ್ಗಿಯ ಸನ್ನತಿ, ಆಂದ್ರದ ನಾಗಾರ್ಜುನಕೊಂಡ , ಕಾಳಹಸ್ತಿ, ತಿರುಪತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಉತ್ಖನನ ನಡೆಯಬೇಕಾಗಿದೆ.

 ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ದೀಪಾವಳಿ ಹಬ್ಬವು ಅರ್ಥವತ್ತಾಗಿ ಆಚರಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಶೋಕದ ಹಬ್ಬ ಪಟಾಕಿ ಸಿಡಿಸುವ ಸಂಭ್ರಮದ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಬಲಿ ಮಹಾರಾಜನ ಬಗೆಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಬಲಿಯು ಹುಟ್ಟಿದ ನಾಡು ಪಂಚಶೀಲದ  ಬೀಡು ಮರು ನಿರ್ಮಾನ ಆಗಬೇಕಾಗಿದೆ. ಇತಿಹಾಸಗಾರರಾದ ಪೇರೂರು ಜಾರು ರವರ ಇತಿಹಾಸ ಪ್ರಜ್ಞೆಗೆ ಶರಣು ಹೇಳಲೇ ಬೇಕಾಗಿದೆ. ದೀಪದಿಂದ ದೀಪವ ಹಚ್ಚ ಬೇಕು ಮಾನವ, ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಪ್ರೀತಿ ಹಂಚಲು..........!!! 

ಲೇಖನ-✍🏻 ಸತೀಶ್ ಕಕ್ಕೆಪದವು